កម្ពុជាកំពុងរួមគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែប្រយ័ត្នប្រយែង ចំពោះសុខភាព រាប់ទាំងការហូបចុកប្រចាំថ្ងៃផង។ ក្នុងកាលៈទេសៈនេះ បន្លែសរីរាង្គ និងបន្លែសុវត្ថិភាព ក៏បានស្គាល់តម្រូវការខ្ពស់ និងការគាំទ្រច្រើនជាងមុនដែរ នេះបើតាមអ្នកផ្គត់ផ្គង់បន្លែសុវត្ថិភាព និងសរីរាង្គ ដែលសារព័ត៌មានថ្មីៗ២៥ បានសម្ភាស។
បន្លែនៅលើទីផ្សារកម្ពុជាត្រូវបានគេបែកចែកជា៤ប្រភេទសំខាន់ៗរួមមាន បន្លែធម្មជាតិ បន្លែសុវត្ថិភាព បន្លែគីមី និងបន្លែសរីរាង្គ
បន្លែនៅលើទីផ្សារកម្ពុជាត្រូវបានគេបែកចែកជា៤ប្រភេទសំខាន់ៗរួមមាន បន្លែធម្មជាតិ បន្លែសុវត្ថិភាព បន្លែគីមី និងបន្លែសរីរាង្គ។ នេះបើតាមប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកគុណភាពផលិតផលនៃសហករណ៍សរីរាង្គខ្មែរលោក នាង ថៃ។
លោក នាង ថៃ រៀបរាប់ពីភាពខុសគ្នានៃបន្លែទាំង៤ប្រភេទថាទី១ បន្លែធម្មជាតិជាប្រភេទបន្លែដែលប្រជាកសិករដាំនៅជុំវិញផ្ទះឬដុះដោយឯកឯងតាមធម្មជាតិ ដោយមិនមានប្រើជីឬថ្នាំអ្វីនោះទេ។ រីឯទី២ បន្លែសុវត្ថិភាពជាប្រភេទបន្លែដែលប្រជាកសិករដាំដុះជាទ្រង់ទ្រាយធំឬតូចទៅតាមទំហំដី។ ការដាំដុះនោះមានប្រើជីគីមីឬថ្នាំពុលគីមី ដែលមិនមានការហាមឃាត់ និងប្រើទៅតាមស្តង់ដារបច្ចេកទេសដែលបានកំណត់ត្រឹមត្រូវ។ បន្លែដែលទទួលស្គាល់ថាជាបន្លែសុវត្ថិភាព លុះត្រាតែបានទទួលវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ជាប្រភេទបន្លែបានអនុវត្តកសិកម្មល្អ (GAP) ពីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។
ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកគុណភាពផលិតផលនៃKOC វ័យជាង៣០ឆ្នាំ សម្បុរសណ្តែកបាយរូបនេះបន្តទៀតថា សម្រាប់ប្រភេទទី៣ គឺបន្លែគីមីជាប្រភេទបន្លែដែលដាំដុះដោយប្រើថ្នាំពុលឬជីគីមី ហាមឃាត់និងប៉ះពាល់ដល់សុខភាពអ្នកប្រើប្រាស់និងបរិស្ថានផងដែរ។ បន្លែប្រភេទនេះត្រូវគេអះអាងថាមានច្រើននៅលើទីផ្សារកម្ពុជានិងត្រូវបានគេជឿថាមានការដាំដុះក្នុងស្រុកនិងនាំចូលពីប្រទេសជិតខាងទៀតផង។
KOC ជាក្រុមហ៊ុនដំបូងគេនៅកម្ពុជា ដែលទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រសរីរាង្គស្តង់ដារសហភាពអឺរ៉ុបសម្រាប់បន្លែនិងផ្លែឈើកាលពីឆ្នាំ២០១៧
សហករណ៍សរីរាង្គខ្មែរដែលហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា KOC ជាក្រុមហ៊ុនដំបូងគេនៅកម្ពុជា ដែលទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រសរីរាង្គស្តង់ដារសហភាពអឺរ៉ុបសម្រាប់បន្លែនិងផ្លែឈើកាលពីឆ្នាំ២០១៧។
គេហទំព័ររបស់ KOC បានឱ្យដឹងថា បន្លែនិងផ្លែឈើដែលទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រសរីរាង្គស្តង់ដារនោះសរុបប្រមាណ៥៨ប្រភេទ នៅក្នុងកសិដ្ឋានពីរកន្លែងរបស់ KOC គឺរមណីយដ្ឋានពិកនិក ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ និងកសិដ្ឋាន Eco-Agri Farm ក្នុងខេត្តកោះកុង។ វិញ្ញាបនបត្រទទួលស្គាល់នោះមានន័យថា ផលិតផលកសិកម្មចេញពីចម្ការទាំងពីរនោះអាចនាំចេញទៅសហភាពអឺរ៉ុបបាន។
ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកគុណភាពផលិតផលនៃ KOC លោក នាង ថៃ បានឱ្យដឹងថា ការដាំដុះបន្លែសរីរាង្គគឺមិនអនុញ្ញាតឱ្យប្រើសារធាតុគីមី អ័រម៉ូនឬសារធាតុគីមីសំយោគផ្សេងៗទៀត ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទៅដល់សុខភាពមនុស្ស សត្វ និងបរិស្ថាននោះទេ។ ក្រៅពីនោះ សម្រាប់ស្តង់ដារសរីរាង្គអឺរ៉ុបមិនអនុញ្ញាតឱ្យប្រើប្រាស់ផលិតផលធម្មជាតិមួយចំនួនដូចជា ថ្នាំជក់ ផ្លែស្លែង កាកសំណល់ផ្ទះបាយ កាកសំណល់នៅក្នុងបង្គន់ បន្ទប់ទឹកសម្រាប់មនុស្សប្រើប្រាស់ សូម្បីតែទឹកងូត និងទឹកលាងចាន ព្រោះថាសារធាតុសាប៊ូដែលមនុស្សប្រើប្រាស់នោះមានធាតុគីមីដែលប៉ះពាល់ដល់បន្លែ។
បន្លែសរីរាង្គ និងបន្លែសុវត្ថិភាព ដែលមានតម្លៃថ្លៃជាងបន្លែដែលលក់នៅទីផ្សារធម្មតា កំពុងមានតម្រូវការខ្ពស់ ក្នុងពេលដែលកម្ពុជាកំពុងប្រយុទ្ធនឹងការរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩នេះ
គោលការណ៍ណែនាំសម្រាប់អ្នកសម្របសម្រួលស្តីពីផលិតផលកសិកម្ម ដំណាំសរីរាង្គរបស់ក្រសួង កសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទបានសរសេរថា ផលិតផលកសិកម្មសរីរាង្គ ត្រូវបានគេកំណត់អត្ថន័យថា ជាប្រព័ន្ធផលិតកម្មមួយដែលកំពុងប្រើប្រាស់ធនធានដែលមានស្រាប់ដូចជា រុក្ខជាតិបៃតង លាមកសត្វ កាកសំណល់ពីកសិដ្ឋាន និងរុក្ខជាតិឱសថ។ ការអនុវត្តវិធីសាស្រ្តសរីរាង្គមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្សសត្វ បរិស្ថាន និងកាត់បន្ថយការចំណាយ។
បន្លែសរីរាង្គ និងបន្លែសុវត្ថិភាព ដែលមានតម្លៃថ្លៃជាងបន្លែដែលលក់នៅទីផ្សារធម្មតា កំពុងមានតម្រូវការខ្ពស់ ក្នុងពេលដែលកម្ពុជាកំពុងប្រយុទ្ធនឹងការរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩នេះ។
លោក ចាប វិបុល ម្ចាស់កសិដ្ឋានអេដែនហៃដ្រូផូនិក ដែលដាំដុះបន្លែសរីរាង្គនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ២៥ថា បច្ចុប្បន្នបន្លែក្នុងកសិដ្ឋានរបស់លោក មានតម្រូវការ និងមានចាប់អារម្មណ៍ការច្រើនពីអតិថិជន។ ក្នុងស្ថានភាពទំនិញ និងម្ហូបអាហារមានតម្រូវការច្រើនបែបនេះ កសិដ្ឋានបន្លែសរីរាង្គរបស់លោក ចាប វិបុល មិនបានដំឡើងថ្លៃលើបន្លែណាមួយឡើយ។ លោក ចាប វិបុល លើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះ៖«បន្លែ យើងមិនបានឡើងថ្លៃទេ យើងលក់តាមធម្មតា។ ក្នុងនាមយើងជាជនជាតិខ្មែរ ហើយជាអ្នកដាំបន្លែផ្នែកសរីរាង្គ និងសុវត្ថិភាពនេះ យើងចង់ជួយប្រជាជន ដោយមិនមានដំឡើងថ្លៃ និងរក្សាគុណភាពបន្លែ»។
អ្នកផ្គត់ផ្គង់ថាបន្លែសរីរាង្គនិងសុវត្ថិភាព មានទីផ្សារនិងតម្រូវការច្រើនជាងមុន
ផ្ទុយស្រឡះពីប្រភេទបន្លែទាំង៣ លោក នាង ថៃ ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកគុណភាពផលិតផល នៃ KOC បន្តថា បន្លែសរីរាង្គជាបន្លែ កម្រជាងគេ។ កម្រត្រង់ថា បន្លែប្រភេទនេះមានលក់តិចតួច នៅលើទីផ្សារ ហើយវាមានតម្លៃថ្លៃ។
កសិកររូបនេះ បានសំឡឹងឃើញឱកាសរបស់កសិករ ដែលអាចជំរុញ និងពង្រីកការដាំដុះបន្ថែមទៀត។ ម្ចាស់កសិដ្ឋានរូបនេះ អះអាងថា៖«មកដល់ពេលនេះពិភពលោកមានបញ្ហា ប៉ុន្តែសម្រាប់ខ្ញុំជាអ្នកដាំបន្លែ វាជាឱកាស។ ទោះបីស្ថានភាពផ្លាស់ប្ដូរប្រែប្រួល តែយើងមានឱកាសផលិតបន្លែលក់បាន និងអាចផ្គត់ផ្គង់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋបាន។ ហើយខ្ញុំគិតថាវាជាឱកាសសម្រាប់អ្នកមានមុខរបរកសិកម្ម»។
ចំណែកលោក មួយ រ៉ាដូ កសិករដាំបន្លែសុវត្ថិភាពនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី ក៏ទទួលបានបញ្ជាទិញបន្លែច្រើនជាងមុនដែរ។ «ខ្ញុំឃើញសក្តានុពលសំខាន់ គឺរដ្ឋាភិបាលបិទច្រកព្រំដែន បិទការនាំចូល និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន ឈប់ដាំដុះ។ សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំគិតថាវាជាឱកាសវិញ ដោយយើងអាចសំឡឹងមើលទីផ្សារថា គ្រប់ទីកន្លែងខ្វះបន្លែ។ ហើយនេះ ជាឱកាសដែលខ្ញុំអាចពង្រីកការដាំដុះឲ្យកាន់តែច្រើន សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទៅទីផ្សារគ្រប់កន្លែង»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក មួយ រ៉ាដូ។
ក្នុងអំឡុងពេលកូវីដ-១៩ កសិករដាំបន្លែសុវត្ថិភាពរូបនេះ បានតាមដានព័ត៌មានច្រើនទាក់ទងនឹងទីផ្សារ។ កសិករ មួយ រ៉ាដូ បន្តថា៖ «ខ្ញុំបានរកដៃគូ បានច្រើននៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដូច្នេះខ្ញុំនឹងពង្រីកការដាំដុះឲ្យច្រើនទៀត»។ បច្ចុប្បន្នកសិករនៅខេត្តមណ្ឌលគិរីរូបនេះ មានផ្ទៃដីដាំដុះប្រមាណ ២០ហិកតា ដែលមានទាំងជំនាញ និងកម្លាំង ប៉ុន្តែលោកខ្វះខាតទុន។
ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានជំរុញឲ្យប្រជាកសិករបង្កើនការដាំដុះ និងចិញ្ចឹមសត្វ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការទីផ្សារក្នុងស្រុក
ទោះជាយ៉ាងណា ស្ថាបនិកផ្សារអាហារធម្មជាតិរូបនេះ នៅតែលើកពីបញ្ហាប្រឈមរបស់អ្នកលក់ គឺការផ្អាកការផលិតរបស់ប្រជាកសិករនៅតាមសហគមន៍ ដោយសារតែការភ័យខ្លាច និងព្រួយបារម្ភ។ សម្រាប់លោក រិច ចំរើន នៅតាមស្រុកនីមួយៗគួរតែមានកន្លែងប្រមូលផ្ដុំកសិផលប្រចាំស្រុក សម្រាប់បែងចែក និងដឹកជញ្ជូនទៅរាជធានី-ខេត្តនានា។
សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានជំរុញឲ្យប្រជាកសិករបង្កើនការដាំដុះ និងចិញ្ចឹមសត្វ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការទីផ្សារក្នុងស្រុក។ សម្តេច មានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា៖«យើងប្រើប្រាស់ឱកាសដ៏លំបាកនេះ ក្លាយទៅជាកលានុវត្តភាពសម្រាប់វិស័យកសិកម្មរបស់កម្ពុជា ដែលមានកំណើនយឺតក្នុងរយៈពេលកន្លងទៅ»៕（សរុបដោយ ហេង វុធ្ធ）
មតិពីមិត្តអ្នកអាន