«បុរីអូរស្វាយ» ជាសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ដែលហ៊ុមព័ទ្ធដោយកោះ នៅក្នុងទន្លេមេគង្គ នៃស្រុកបុរីអូរស្វាយ។ សហគមន៍បុរីអូរស្វាយ សម្បូរទៅដោយជីវៈចម្រុះនិងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ដូចជា ព្រៃលិចទឹក ដីល្បាប់ ឆ្នេរខ្សាច់ និងសត្វជិតផុតពូជជាច្រើនប្រភេទ។ ភ្ញៀវទេសចរដែលមកកម្សាន្ត គឺពួកគាត់ចូលចិត្តផ្ដិតយករូបភាពដ៏ស្រស់ស្អាត, ទឹកលេង, ភ្ញៀបោះតង់, គយគន់ទេសភាពព្រៃលិចទឹក, មើលថ្ងៃរះ និងទិដ្ឋភាពថ្ងៃហៀបលិចជាដើម។ ក្នុងមួយឆ្នាំសហគមន៍អាចរកចំណូលបានប្រមាណ ៨ពាន់ដុល្លារពីអេកូទេសចរណ៍នេះ។
«បុរីអូរស្វាយ»អេកូទេសចរណ៍ហ៊ុមព័ទ្ធដោយកោះនៅស្ទឹងត្រែង ផ្តល់ចំណូលច្រើនដល់ពលរដ្ឋ
សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍បុរីអូរស្វាយ ដែលស្ថិតនៅឃុំអូរស្វាយ ស្រុកបុរីអូរស្វាយ ខេត្តស្ទឹងត្រែង បានបង្កើតឡើងជិត១០ឆ្នាំមកហើយ ដោយមានសមាជិក៣៧នាក់ ក្នុងនោះមានស្ត្រី១៧នាក់។ លោក ស៊ីម សុភា ប្រធានសេវាកម្មទូកនៃសហគមន៍ទេសចរណ៍ បញ្ជាក់ថា ទើបតែ៣ទៅ៤ឆ្នាំចុងក្រោយនេះប៉ុណ្ណោះ ដែលមានភ្ញៀវទេសចរមកកម្សាន្តច្រើន។
បើតាមមន្ត្រីរបស់អង្គការ NTFP-EP ដែលកំពុងអនុវត្តគម្រោងនៅសហគមន៍ទេសចរណ៍បុរីអូរស្វាយ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ សហគមន៍ទទួលបានភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិចំនួន ៦៧៨នាក់ និងរកប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំដល់សហគមន៍បានចំនួន ៨,៣៤០ដុល្លាអាមេរិក។ ចំណូលដែលបានមកគឺតាមរយៈសមាជិកសហគមន៍ រៀបចំសេវាកម្មទេសចរណ៍ ដូចជា បង្កើតផ្ទះស្នាក់សហគមន៍ រៀបចំម្ហូបអាហារ បង្កើតកម្មវិធីទស្សនាក្នុងតំបន់ធម្មជាតិ និងកម្មវិធីវប្បធម៌នានាប្រចាំសហគមន៍។
អ្នកស្រី ធីតា អាយុ៣២ឆ្នាំ រស់នៅភូមិអន្លង់ស្វាយ ឃុំព្រះរំកិល ជាអ្នកលក់បាយដំណើបបុកល្ហុងនៅសហគមន៍អេកូ ទេសចរណ៍ព្រះរំកិលបានឱ្យដឹងថា នាព្រឹកថ្ងៃទី០៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០នេះថា ការលក់ដូរមុខរបរសព្វថ្ងៃ មានការថយចំណូលច្រើន ព្រោះមិនសូវឃើញភ្ញៀវទេសចរមកកម្សាន្តច្រើនដូចកាលពី៣ ឬ៤ឆ្នាំមុន ។ អ្នកស្រី ធីតា បានត្អូញត្អែរថា ភ្ញៀវទេសចរមកទីនេះ គឺចង់ទស្សនាសត្វផ្សោតដែលពីមុន គឺមាន៨ទៅ៩ក្បាល ដោយឡែកឥឡូវ មានតែ៣ក្បាលប៉ុណ្ណោះ ដោយអ្នកស្រីគិតថា ប្រហែលជាមកពីការសាងសង់វ៉ារីអគ្គីសនីដនសាហុង នៅប្រទេសឡាវ បង្កការរំខានដោយសំឡេងបំផ្ទុះថ្ម និងគ្រឿងចក្រនាំឱ្យសត្វផ្សោតផ្អើល និងបន្លាស់ទីទៅរស់នៅខ្សែទឹកផ្សេង ។
«បុរីអូរស្វាយ»អេកូទេសចរណ៍ហ៊ុមព័ទ្ធដោយកោះនៅស្ទឹងត្រែង ផ្តល់ចំណូលច្រើនដល់ពលរដ្ឋ
អ្នកស្រីបាននិយាយថា ការបាត់បង់សត្វផ្សោតនេះធ្វើឱ្យមានការថយទេសចរទាំងបរទេស និងខ្មែរ ខណៈទេសចរបរទេសទស្សនាសត្វផ្សោតនៅទឹកដីឡាវវិញ ។ ប្រាក់ចំណូលរបស់ពលរដ្ឋនៅ សហមគន៍ទេសចរព្រះរំកិលមួយផ្នែកបានមកពីវិស័យទេសចរណ៍ដូចជា ការលក់សំបុត្រទស្សនាផ្សោតសេវាដឹកជញ្ជូន ភ្ញៀវទេសចរលក់ម្ហូបអាហារ និងកន្លែងស្នាក់នៅជាដើម ។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា រយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះកម្រមានភ្ញៀវទេសចរមកទស្សនាផ្សោតពីប្រទេសឡាវមកកម្ពុជា ណាស់ គឺឃើញមានតែភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិមកពីប្រទេសកម្ពុជា ។
លោក ប៉ា ភឿន កត់សម្គាល់ថា មូលហេតុដែលផ្សោតចំនួន៣ក្បាលបន្លាស់ទីទៅខ្សែទឹកខាងលើដោយសារមាន ការដ្ឋានសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីឋិតនៅចម្ងាយ៥០០ម៉ែត្រ ពីទីតាំងជ្រករបស់ត្រីផ្សោតអន្លង់ឈើទាល និងការ ហ៊ុមព័ទ្ធនេសាទនៅក្បែរអន្លង់អភិរក្សបង្កភាពស្មុគស្មាញស្វែងរកចំណីចាប់ត្រីជាអាហាររបស់សត្វផ្សោត ។
សត្វផ្សោតកំពុងប្រឈមគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងដោយសារតំបន់ឆ្លងកាត់សំខាន់ៗ ដែលផ្សោតធ្វើដំណើរសម្បូរទៅដោយអ្នក នេសាទទាំងប្រជាជនឡាវ និងខ្មែរបានដាក់មង និងឧបករណ៍នេសាទផ្សេងៗ ត្បិតប្រជាជនប្រទេសទាំងពីរមានទម្លាប់ នេសាទ នៅដងទន្លេខ្សែបន្ទាត់ខណ្ឌទឹកដីប្រទេសទាំងពីរនៅតំបន់នោះ ។
សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ព្រះរំកិលទទូចអាជ្ញាធរ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរកមធ្យោបាយអភិរក្សសត្វផ្សោតនៅអន្លង់ អភិរក្សឈើទាលឱ្យគង់វង្ស ដើម្បីធានានិរន្តរភាពវិស័យទេសចរណ៍ក្នុងតំបន់ និងកុំឱ្យឈានទៅរកការផុតពូជ សត្វផ្សោតនាពេលអនាគតនៅអន្លង់ឈើទាល សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ព្រះរំកិលនេះ ។
«បុរីអូរស្វាយ»អេកូទេសចរណ៍ហ៊ុមព័ទ្ធដោយកោះនៅស្ទឹងត្រែង ផ្តល់ចំណូលច្រើនដល់ពលរដ្ឋ
ជុំវិញរឿងនេះលោក ទុំ នីរ៉ូ នាយខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផលស្ទឹងត្រែងបានឱ្យដឹងថា សត្វផ្សោតនៅខេត្ត មានចំនួនប្រមាណជាង៣០ក្បាលដែលរស់នៅក្នុងអន្លង់ចំនួន៤កន្លែង គឺអន្លង់ចំនួន៣ស្ថិតក្នុងស្រុកសៀមបូក និងមួយទៀត គឺអន្លង់អូរឈើទាលឋិតក្នុងឃុំព្រះរំកិលស្រុកបុរីអូរស្វាយសែនជ័យ ។ សត្វផ្សោតមានសារសំខាន់ណាស់ ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិប្រសិនបើនៅក្នុងអន្លង់អូរឈើទាល សត្វផ្សោតវាកាន់តែជិតបាត់បង់អស់ទៅហើយនោះ ហើយភ្ញៀវទេសចរក៏ថយចុះទៅតាមហ្នឹងដែរ ។ ដូច្នេះ សូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះ មេត្តាជួយថែរក្សាគ្នាកុំប្រើឧបករណ៍ខុសច្បាប់នៅជិតតំបន់ហាមឃាត់ នៅក្នុងតំបន់ដែលសត្វផ្សោតវាកំពុងរស់នៅឱ្យសត្វផ្សោតគង់វង្ស ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិចូលទស្សនាឱ្យបានកាន់តែច្រើនឡើងវិញ ៕
（បកប្រែដោយ ហេង វុធ្ធី）
（ប្រភពព័ត៌មាន: Thmeythmey និង kohsantepheapdaily.com.kh）
មតិពីមិត្តអ្នកអាន