ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-លើកទី៣៦(កិច្ចប្រជុំពេញអង្គ) តាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូ ក្រោមប្រធានបទ«ភាពស្អិតរមួត និងការឆ្លើយតប» នាព្រឹកថ្ងៃទី ២៦ ខែ មិថុនា សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានគូសបញ្ជាក់ថា ការវិវត្តថ្មីៗ នៅសមុទ្រខាងកើតបានបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃការបញ្ចប់កិច្ច ចរចា COC ឲ្យបានឆាប់ ដើម្បីធានាសុខសន្តិភាពនៅសមុទ្រខាងកើត ។ ក្នុងន័យនេះ ភាគីពាក់ព័ន្ធផ្ទាល់ គួរផ្តល់សារៈសំខាន់លើភាពអត់ធ្មត់ និងការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី ស្របតាមគោលការណ៍ច្បាប់ អន្តរជាតិ រួមទាំង UNCLOS ឆ្នាំ ១៩៨២។
សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-លើកទី៣៦(កិច្ចប្រជុំពេញអង្គ) តាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូ ក្រោមប្រធានបទ«ភាពស្អិតរមួត និងការឆ្លើយតប»។ (ប្រភព៖ AKP)
សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាផ្ដោតសារៈ សំខាន់យ៉ាងខ្លាំង និងយកចិត្តទុកដាក់ ក្នុងការរក្សា និងលើកកម្ពស់សន្តិភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាព និងវិបុលភាព នៅសមុទ្រខាងកើត ។ ការវិវត្តថ្មីៗ នៅសមុទ្រខាងកើតបានបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃការបញ្ចប់កិច្ច ចរចា COC ឲ្យបានឆាប់ ដើម្បីធានាសុខសន្តិភាពនៅសមុទ្រខាងកើត ។ ក្នុងន័យនេះ ភាគីពាក់ព័ន្ធផ្ទាល់ គួរផ្តល់សារៈសំខាន់លើភាពអត់ធ្មត់ និងការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី ស្របតាមគោលការណ៍ច្បាប់ អន្តរជាតិ រួមទាំង UNCLOS ឆ្នាំ ១៩៨២។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហាជំងឺរាតត្បាត កូវីដ-១៩ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្ដែងនូវ ការគាំទ្រកយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះអាណត្តិធម្មនុញ្ញរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) នេះ ដែលកំពុងដើរតួនាទីស្នូលក្នុងការដឹកនាំប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាសកល នឹងជំងឺរាត ត្បាត ពិសេសកូវីដ-១៩។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា ការរាតត្បាតនៃជំងឺ ដូចជា បញ្ហាកូវីដ-១៩ បាននាំមកនូវបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួន ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក សុវត្ថិភាពសុខភាពសាធារណៈ ការបង្អាក់ការប្រមូលផ្ដុំ និងដំណើរការនៃច្រវ៉ាក់ផ្គត់ផ្គង់សកល ក៏ដូចជា ផលប៉ះពាល់ យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរចំពោះសង្គម និងការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចសកលលោក។ សម្ដេចតេជោបានបន្តថា ក្នុងបរិការណ៍នេះ ការឆ្លើយតបរួម និងសាមគ្គីភាពជាសកលលើមូលដ្ឋានពហុភាគីនិយម ជាពិសេសក្រោមក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ ពិតជាមានភាពចាំបាច់មិនអាចខ្វះបាន។ ជាការពិតណាស់ កាលៈទេសៈនេះមិនមែនជាពេលសម្រាប់យើង ចោទប្រកាន់គ្នារើសអើង ឬបែងចែកសម្ព័ន្ធមិត្តគ្នា ដោយផ្អែកលើរបៀបវារៈនយោបាយណាមួយនោះឡើយ។ ក្នុងន័យនេះ កម្ពុជាសូមគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះអាណត្តិធម្មនុញ្ញរបស់អង្គការសុខ ភាពពិភពលោក (WHO)នេះ ដែលកំពុងដើរតួនាទីស្នូលក្នុងការដឹកនាំប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាសកល នឹងជំងឺរាតត្បាត។ សម្ដេចតេជោគូសបញ្ជាក់ថា ទន្ទឹមនឹងការរង់ចាំភាពជោគជ័យដំបូងបំផុតនៃការផលិតវ៉ាក់សាំង កម្ពុជាសូមអំពាវនាវឱ្យចាត់ទុកវ៉ាក់សាំងនេះ ជាទំនិញរួមសម្រាប់សកលលោក (Global common goods) ដែលប្រជាជនគ្រប់រូបក្នុងសកលលោក អាចទទួលបាន។ ក្នុងកម្រិតតំបន់ យើងទាំងអស់ ធៀបនឹងតំបន់ផ្សេងៗទៀត គឺពិតជាមានមោទនភាព ដែលអាស៊ានទទួលបានជោគជ័យប្រៀប ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩នេះ។ ទន្ទឹមនេះ ក្នុងខែមេសាកន្លងទៅ យើងបាន រៀបចំកិច្ចប្រជុំពិសេសស្តីពីបញ្ហានេះ តាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូ ព្រមទាំងបានឯកភាពលើវិធានការជាក់ស្តែងមួយចំនួន ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ពីការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩នេះ។ ជាងនេះទៅទៀត យើងបានពង្រីកកិច្ច សហប្រតិបត្តិការឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ តាមរយៈការចូលរួមយ៉ាងសកម្មជាមួយដៃគូខាងក្រៅ(External partners)។ ជាទិសដៅទៅមុខ អាស៊ានពិតជាមានភាពចាំបាច់ជាយុទ្ធសាស្ត្រ ក្នុងការត្រៀមខ្លួនឱ្យបានល្អសម្រាប់ ក្រោយអំឡុងពេលវិបត្តិកូវីដ-១៩។
ជាមួយគ្នានេះ សម្ដេចតេជោបានបន្ថែមថា ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅនេះ អាស៊ានគួរបង្កើតផែនការស្តារឡើង ប្រកបដោយភាពជាក់លាក់ និងប្រុងប្រយ័ត្ន តាមរយៈការដាក់ចេញនូវសេណារីយ៉ូមួយចំនួន សម្រាប់បើកឱ្យដំណើរការជាបណ្តើរៗ ក្នុងការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ព្រំដែន និងប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម រវាងប្រទេសក្នុងតំបន់ និងការស្តារឡើងវិញនូវវិស័យដែលរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរពីវិបត្តិនេះ។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹង និងទន្ទឹងរង់ចាំការដាក់ បញ្ចូលទីម័រឡេស្តេ ជាមាជិកពេញសិទ្ធិរបស់អាស៊ាន។ សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងថា សមាជិកភាពរបស់ទីម័រឡេស្តេ មិនត្រឹមតែមានសារៈសំខាន់ជា យុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់យើងក្នុងបរិបទនៃការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយរវាងមហាអំណាចប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសម្រាប់ការសម្រេចក្តីសុបិន្តរបស់បិតាស្ថាបនិកអាស៊ាន ក្នុងការបង្រួបបង្រួមប្រទេសទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាមួយរដ្ឋាភិបាលទីម័រឡេស្តេ ក្រោមឆ័ត្រអាស៊ានផងដែរ។ សម្ដេចតេជោបានថ្លែងបញ្ជាក់ថា “ក្នុងស្មារតីនេះ យើងគួរបន្ត ធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធិ សំដៅជួយ ដើម្បីដោះស្រាយរាល់បញ្ហាធំៗដែលប្រទេសនេះ កំពុង ជួបប្រទះបំពេញរាល់នីតិវិធី និងលក្ខខណ្ឌតម្រូវចាំបាច់នានា ឱ្យបានឆាប់។ ពាក់ព័ន្ធ និង ការកាត់បន្ថយគម្លាតអភិវឌ្ឍន៍នៅតែជារបៀបវារៈសំខាន់សម្រាប់អាស៊ាន ក្នុងការកសាង សហគមន៍ដែលប្រកាន់យកប្រជាជនជាស្នូល (People-centered community)នោះ៕
| គួរបញ្ជាក់ដែរថា តបតាមការអញ្ជើញរបស់ឯកឧត្ដម ង្វៀន សួនហ្វុក នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានអញ្ជើញចូលរួម កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៣៦ ក្រោមមូលបទ «ភាពស្អិតរមួត និងការឆ្លើយតប» តាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០។ អញ្ជើញអមសម្តេចតេជោ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ រួមមាន ឯកឧត្ដម ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ឯកឧត្ដម ប៉ាន សូរស័ក្តិ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហង់ ជួន ណារ៉ុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ឯកឧត្ដម ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្រ្ដីក្រសួងសុខាភិបាល និងលោកជំទាវ អ៊ឹង កន្ថាផាវី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកិច្ចការនារី ព្រមទាំងឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់ នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មួយចំនួនទៀត។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន លើកទី៣៦ តាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូ ថ្នាក់ដឹកនាំបានផ្តោតការយក ចិត្តទុកដាក់លើកិច្ចខិតខំ ប្រឹងប្រែងរួមរបស់អាស៊ាន ក្នុងការដោះស្រាយជំងឺរាតត្បាតជាសកលកូវីដ-១៩ និងការលើកកម្ពស់ ការស្តារសេដ្ឋកិច្ច-សង្គមក្រោយជំងឺកូវីដ-១៩ វិធីនិងមធ្យោបាយនានាដើម្បីសម្រេច បាននូវចក្ខុវិស័យសហគមន៍ អាស៊ានឆ្នាំ២០២៥ និងទំនាក់ទំនងរបស់អាស៊ាន ជាមួយដៃគូខាងក្រៅ និងសហគមន៍ពិភពលោក៕ |
（សរុបដោយវិច្ឆិកា）
មតិពីមិត្តអ្នកអាន