តើ«ផ្សារណាត់» ឬ «ផ្សារធំថ្មី»ក្នុងខេត្តបាត់ដំបងមានប្រវត្តិយ៉ាងដូចម្តេច? មិនមានឯកសារច្រើនដែលនិយាយពីការសាងសង់ផ្សារណាត់បាត់ដំបង ដូចផ្សារធំថ្មីក្នុងរាជធានីភ្នំពេញឡើយ។ ប៉ុន្តែឯកសារស្តីពីការជួសជុលផ្សារធំថ្មីភ្នំពេញ ដែលចងក្រងដោយសាលារាជធានីភ្នំពេញ បង្ហាញថា ការសាងសង់ផ្សារធំថ្មីបាត់ដំបង បានកើតឡើងក្នុងគំនិតស្ថាបត្យកម្មតែមួយរបស់ស្ថាបត្យករបារាំង អ៊ែរនេស អេប្រាដ (Ernest Hebrard)។
 «ផ្សារណាត់»បាត់ដំបង |
 ទៅបាត់ដំបង! កុំភ្លេចទៅទស្សនា«ប្រាសាទឯកភ្នំ» ដែលសង់ឡើងក្នុងសតវត្សរ៍ទី១១ |
 |
រតនភណ្ឌ«ផ្សារណាត់»បាត់ដំបងត្រូវបានសាងសង់ក្នុងឆ្នាំ១៩៣០ |
តើ«ផ្សារណាត់» ឬ «ផ្សារធំថ្មី»ក្នុងខេត្តបាត់ដំបងមានប្រវត្តិយ៉ាងដូចម្តេច? មិនមានឯកសារច្រើនដែលនិយាយពីការសាងសង់ផ្សារណាត់បាត់ដំបង ដូចផ្សារធំថ្មីក្នុងរាជធានីភ្នំពេញឡើយ។ ប៉ុន្តែឯកសារស្តីពីការជួសជុលផ្សារធំថ្មីភ្នំពេញ ដែលចងក្រងដោយសាលារាជធានីភ្នំពេញ បង្ហាញថា ការសាងសង់ផ្សារធំថ្មីបាត់ដំបង បានកើតឡើងក្នុងគំនិតស្ថាបត្យកម្មតែមួយរបស់ស្ថាបត្យករបារាំង អ៊ែរនេស អេប្រាដ (Ernest Hebrard)។
នៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃការរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្មនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូចិន ដែលស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ខ្លួន បារាំងបានបញ្ជូនស្ថាបត្យករដ៏ល្បីឈ្មោះមួយរូប គឺលោក អ៊ែរនេស អេប្រាដ មកឥណ្ឌូចិន។ នេះបើយោងតាមឯកសារស្តីពីការជួសជុលផ្សារធំថ្មីភ្នំពេញ។
 |
រតនភណ្ឌ«ផ្សារណាត់»បាត់ដំបងត្រូវបានសាងសង់ក្នុងឆ្នាំ១៩៣០ |
នៅពេលលោក អ៊ែរនេស អេប្រាដ ដែលមានជំនាញបុរាណវិទ្យា និងការរៀបចំក្រុងដែរនោះ បានមកដល់ឥណ្ឌូចិន លោកបានគ្រប់គ្រងសាលាវិចិត្រសិល្បៈទីក្រុងហាណូយប្រទេសវៀតណាមចាប់ពីឆ្នាំ១៩២១។
ឯកសារដដែលសរសេរថា ស្ថាបត្យកររូបនេះបានបដិសេធចោលនូវបែបបទស្ថាបត្យកម្មខ្មែរបុរាណក្នុងការសាងសង់សំណង់ផ្សារ ដោយអនុវត្តរចនាប័ទ្មទំនើបបែបឥណ្ឌូចិនវិញ ដោយមានបំពាក់ប្រព័ន្ធរក្សាអនាម័យ និងមានភាពសមស្រប។
យោងតាមឯកសារនេះ ការសាងសង់ផ្សារណាត់ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង់ ក៏ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងគំនិតនេះដូចគ្នា ក៏ដូចជាផ្សារមួយចំនួនទៀតនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមដែរ។ ឯកសារសរសេរយ៉ាងដូច្នេះ៖«នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង ផ្សារដែលមានដូចនេះ គឺឋិតនៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបងដែលត្រូវបានសង់ក្នុងឆ្នាំ១៩៣០ និងនៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាម។ នៅប្រទេសវៀតណាម ក៏មានផ្សារដែលមានលក្ខណៈដូចគ្នានេះដែរ ដូចជាផ្សារ តាន់ដឹង (សង់ឆ្នាំ១៩២៧) និងផ្សារ cholon (សង់ឆ្នាំ១៩២៩)»៕
Thmeythmey
មតិពីមិត្តអ្នកអាន