ប្រធានាធិបតី Khamtay Siphandone៖ មេដឹកនាំឆ្នើមនៃប្រទេសឡាវ និងជាមិត្តដ៏អស្ចារ្យរបស់វៀតណាម

ប្រធាន Khamtay Siphandone ជាកូនប្រុសដ៏ឆ្នើមរបស់ប្រជាជនឡាវ មេដឹកនាំឆ្នើម និងជាយុទ្ធជនបដិវត្តន៍ដ៏ខ្ជាប់ខ្ជួនរបស់បក្ស និងប្រជាជនឡាវ។ លោកក៏ជាមិត្តជិតស្និទ្ធ និងស្និទ្ធស្នាលរបស់បក្ស រដ្ឋ និងប្រជាជនវៀតណាម។ លោកបានទទួលមរណភាពនៅវេលាម៉ោង ១០ និង ៣០ នាទីព្រឹក ថ្ងៃទី ២ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៥ ក្នុងជន្មាយុ ១០២ ឆ្នាំ។

កូនប្រុសឆ្នើម និងមេដឹកនាំឆ្នើមរបស់បក្ស និងប្រជាជនឡាវ

ប្រធាន Khamtay Siphandone គឺជាមេដឹកនាំមួយរូបក្នុងជំនាន់ដែលបានត្រួសត្រាយ និងកសាងចលនាបដិវត្តន៍ឡាវ។ លោកបានសហការជាមួយមេដឹកនាំឡាវដទៃទៀត ដើម្បីរៀបចំ និងដឹកនាំចលនាបដិវត្តន៍ឱ្យរីកចម្រើន និងទទួលបានជ័យជម្នះដ៏អស្ចារ្យ។

ក្នុងអាជីពបដិវត្តន៍របស់ខ្លួន លោកបានកាន់តួនាទីសំខាន់ៗជាច្រើន ចាប់ពីតំណាងរដ្ឋាភិបាលឡាវ Issara នៅតំបន់ភាគខាងត្បូងឡាវ ប្រធានគណៈកម្មាធិការតស៊ូមជ្ឈិម បន្តជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមនៃរណសិរ្សឡាវ Issara និងរណសិរ្សស្នេហាជាតិឡាវ និងជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្ស។ លោកត្រូវបានតម្លើងឋានន្តរសក្តិជាឧត្តមសេនីយ៍ និងបានក្លាយជាមេបញ្ជាការកងទ័ពរំដោះប្រជាជនឡាវ និងក្រោយមកជាកងទ័ពប្រជាជនឡាវ។ លោកបានក្លាយជាសមាជិកការិយាល័យនយោបាយ និងលេខាធិការដ្ឋានមជ្ឈិម ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងបន្តជាមេដឹកនាំកំពូលនៃបក្ស និងរដ្ឋឡាវ រហូតដល់ចូលនិវត្តន៍នៅឆ្នាំ ២០០៦។

លោកប្រធាន Khamtay Siphandone កើតនៅថ្ងៃទី ៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ១៩២៤ ក្នុងគ្រួសារដែលមានប្រពៃណីប្រយុទ្ធប្រឆាំងអាណានិគមបារាំង និងជាសក្តិភូមិនៅតំបន់ខេត្ត Siphandone (បច្ចុប្បន្នជាខេត្ត Champasak)។

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៤៦ យុវជន Khamtay Siphandone បានចូលរួមក្នុងចលនារបស់មន្ត្រី យុវជន និងនិស្សិត ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងអាណានិគមបារាំង ទាំងក្នុងទម្រង់ស្របច្បាប់ និងសម្ងាត់។ នៅឆ្នាំ ១៩៤៧ នៅពេលមិនអាចបន្តការតស៊ូក្នុងទម្រង់នេះបានទៀត លោកបានចូលរួមជាមួយរណសិរ្សឡាវ Issara ដែលជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃអាជីពបដិវត្តន៍របស់លោក។

នៅឆ្នាំបន្ទាប់ លោកបានរួមសហការជាមួយប្រធាន Kaysone Phomvihane ប្រធាន Souphanouvong និងមេដឹកនាំផ្សេងទៀតនៃរណសិរ្សស្នេហាជាតិឡាវ ដើម្បីដឹកនាំចលនារំដោះជាតិ ទទួលបានជ័យជម្នះ និងបង្កើតសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ នៅថ្ងៃទី ២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៥។

បន្ទាប់ពីឆ្នាំ ១៩៧៥ លោកបានបន្តសហការជាមួយប្រធាន Kaysone Phomvihane និងមេដឹកនាំឡាវផ្សេងទៀត ដើម្បីស្រាវជ្រាវ និងស្នើគោលនយោបាយសមស្របសម្រាប់សម័យកាលនីមួយៗ។ លោកបានអនុវត្តភារកិច្ចយុទ្ធសាស្ត្រពីរយ៉ាង គឺការពាររបបថ្មី និងកសាងប្រទេស។ នៅថ្ងៃទី ១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ ១៩៩១ សម័យប្រជុំលើកទី ២ នៃក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជនកំពូល បានអនុម័តរដ្ឋធម្មនុញ្ញដំបូងនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ និងជ្រើសរើសលោកជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ នៅថ្ងៃទី ២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៩២ សន្និសីទការិយាល័យនយោបាយមជ្ឈិមនៃបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ឡាវ បានជ្រើសរើសលោកជាប្រធានបក្សដោយឯកច្ឆន្ទ។

ក្នុងឋានៈជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលឡាវ និងជាមេដឹកនាំកំពូលនៃបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ឡាវ ព្រមទាំងជាប្រធានរដ្ឋនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ លោកបានដឹកនាំការសិក្សាទ្រឹស្តី ចក្ខុវិស័យ យុទ្ធសាស្ត្រ គោលការណ៍ណែនាំ និងគោលនយោបាយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសរយៈពេលវែង និងផែនការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមសម្រាប់សម័យកាលនីមួយៗ ស្របតាមយន្តការសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋ។

ក្នុងនោះ គួរកត់សម្គាល់ចក្ខុវិស័យយុទ្ធសាស្ត្រដល់ឆ្នាំ ២០២០; ការកំណត់រចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច; ការវិមជ្ឈការនៃការគ្រប់គ្រងដោយឧស្សាហកម្ម; ដំណោះស្រាយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស; ការកសាងមូលដ្ឋាននយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍជនបទដ៏ទូលំទូលាយ; គោលការណ៍ណែនាំស្តីពីការបំប្លែងខេត្តទៅជាអង្គភាពយុទ្ធសាស្ត្រ ស្រុកទៅជាអង្គភាពផែនការ-ហិរញ្ញវត្ថុ និងភូមិទៅជាអង្គភាពអនុវត្ត; និងដំណោះស្រាយសម្រាប់ការងារវប្បធម៌ក្នុងសម័យថ្មី។

ការរួមវិភាគទានសំខាន់ៗខាងលើ គឺជាលទ្ធផលនៃការខិតខំប្រឹងប្រែង ភាពវៃឆ្លាត និងការគិតប្រកបដោយច្នៃប្រឌិតរបស់លោកប្រធាន Khamtay Siphandone ក្នុងបុព្វហេតុការពារ កសាង និងអភិវឌ្ឍប្រទេស ព្រមទាំងរៀបចំការអនុវត្តគោលនយោបាយនវានុវត្តន៍ ដើម្បីនាំមកនូវលទ្ធផលជាក់ស្តែងសម្រាប់ទឹកដីនៃដំរីមួយលាននាពេលបច្ចុប្បន្ន។

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦ ទោះបីជាចូលនិវត្តន៍ លោកប្រធាន Khamtay Siphandone នៅតែបន្តយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះស្ថានភាពប្រទេសជាតិ និងរួមចំណែកក្នុងការពង្រឹងបក្សឱ្យរឹងមាំ កសាងរដ្ឋជានីតិរដ្ឋ និងបម្រើប្រជាជន។

ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិឡាវ លោក Khamtai Siphandone បានទៅទស្សនាបញ្ជាការដ្ឋានយោធភូមិភាគទី៧ និងទស្សនាអាកាសយានដ្ឋាន Bien Hoa (១៩៧៧)។

បុគ្គលដែលបានរួមចំណែកពង្រឹង និងចិញ្ចឹមបីបាច់ទំនាក់ទំនងពិសេសឡាវ-វៀតណាម

រួមជាមួយប្រធាន Ho Chi Minh ប្រធាន Kaysone Phomvihane ប្រធាន Souphanouvong និងថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរ ប្រធាន Khamtay Siphandone បានបោះគ្រឹះដ៏រឹងមាំ និងប្តេជ្ញាចិញ្ចឹមបីបាច់ចំណងសាមគ្គីភាពពិសេសរវាងវៀតណាម និងឡាវ ឱ្យក្លាយជាគំរូនៃទំនាក់ទំនងស្មោះត្រង់ និងបរិសុទ្ធ ដែលកម្រមាននៅលើពិភពលោក។

លោកប្រធាន Khamtay Siphandone ជាមនុស្សដំបូងដែលតំណាងឱ្យរដ្ឋាភិបាលតស៊ូឡាវ ជួបជាមួយសមមិត្ត Pham Van Dong តំណាងអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាមនៅវៀតណាមខាងត្បូង នៅខេត្ត Quang Ngai (ឆ្នាំ ១៩៤៧) ដើម្បីពិភាក្សាអំពីការសម្របសម្រួលសម្ព័ន្ធមិត្តប្រយុទ្ធ ជាពិសេសការបញ្ជូនកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាមទៅជួយកងទ័ពតស៊ូឡាវ ក្នុងការកសាងកម្លាំង និងពង្រឹងសមត្ថភាពតស៊ូរបស់ប្រជាជនឡាវ។ នេះជាព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ដែលរួមចំណែកក្នុងការបង្កើតសម្ព័ន្ធមិត្តសមរភូមិឡាវ-វៀតណាម។

នាយឧត្តមសេនីយ៍ Vo Nguyen Giap រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ បានទទួលស្វាគមន៍ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិឡាវ លោក Khamtai Siphandone ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅវៀតណាម (១៩៧៧)។

ក្នុងសម័យសង្គ្រាមតស៊ូ និងការសង្គ្រោះជាតិ លោកប្រធាន Khamtay Siphandone បានចែករំលែកទុក្ខសុខ និងប្រយុទ្ធជាមួយអ្នកជំនាញយោធា និងទាហានស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម នៅលើសមរភូមិជាច្រើន ដើម្បីរួមចំណែកដល់ជ័យជម្នះដ៏រុងរឿងរបស់ប្រទេសទាំងពីរក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងសត្រូវរួម។

ក្នុងដំណើរការការពារ កសាង និងអភិវឌ្ឍប្រទេស លោកប្រធាន Khamtay Siphandone តែងតែសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយវៀតណាម ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរ ចែករំលែកបទពិសោធន៍ គាំទ្រ និងជួយគ្នាទៅវិញទៅមក។ លោកជាមេដឹកនាំឡាវម្នាក់ដែលតែងតែមានទំនាក់ទំនងស្និទ្ធស្នាលជាមួយមេដឹកនាំវៀតណាម និងបានយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការពង្រឹង និងលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ ធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងនេះកាន់តែស៊ីជម្រៅ ផ្លែផ្កា និងស្ថិតស្ថេរជារៀងរហូត។

ចាប់តាំងពីចូលនិវត្តន៍នៅឆ្នាំ ២០០៦ លោកនៅតែបន្តតាមដាន និងរួមចំណែកក្នុងការកសាង និងអភិវឌ្ឍប្រទេសឡាវ ព្រមទាំngការពង្រឹងទំនាក់ទំនងសាមគ្គីភាពពិសេសរវាងឡាវ និងវៀតណាម។

អាចបញ្ជាក់បានថា ការរួមវិភាគទានដ៏អស្ចារ្យ និងមិនចេះនឿយហត់របស់លោកប្រធាន Khamtay Siphandone ក្នុងបុព្វហេតុការពារ កសាង និងអភិវឌ្ឍប្រទេសឡាវ បានជួយជំរុញយ៉ាងសំខាន់ដល់ទំនាក់ទំនងមិត្តភាព សាមគ្គីភាពពិសេស និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងឡាវ និងវៀតណាម។

ស្មារតីស្នេហាជាតិដ៏ថ្លៃថ្នូ និងការលះបង់របស់ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃប្រទេសទាំងពីរ រួមទាំងលោកប្រធាន Khamtay Siphandone បានរួមគ្នាថែរក្សា និងចិញ្ចឹមបីបាច់ទំនាក់ទំនងមិត្តភាពពិសេសរវាងឡាវ និងវៀតណាម ឱ្យកាន់តែបៃតងខ្ចី និងស្ថិតស្ថេរជារៀងរហូត៕

ប្រមុខ​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​នឹង​ទទួល​ជួប​សវនាការ​ជា​មួល​លោក​ប្រធានាធិបតី​ហុង​គ្រី​ តាម​ការគ្រោងទុក​នៅ​ម៉ោង ៣ រសៀល​ថ្ងៃ​ចន្ទ​ទី ២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ​២០១៩​ សម្តេច​អគ្គមហាសេនាបតី​តេ​ជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា​នឹង​អញ្ជើញ​ទទួល​ជួប​លោក​ប្រធានាធិបតី​ហុង​គ្រី ជេ​ណូ​ស អា​ឌ័​រ​(Janos Ader) នៅ​ទីស្តីការ​នាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុង​វិមាន​សន្តិភាព​។

សម្តេច​តេ​ជោ​ ហ៊ុនសែន ត្រូវបាន​អញ្ជើញ​ជា​ភ្ញៀវកិត្តិយស​ក្នុង​ពិធី​ស្បថ​ចូលកាន់​តំណែង​ជាថ្មី​របស់​ប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូនេស៊ី​ សម្តេចនាយក​រដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា​នៅ​រសៀល​ថ្ងៃទី​១៩​ខែ តុលា​នេះ​បាន​អញ្ជើញ​ដឹកនាំ​គណៈប្រតិភូ​ជាន់ខ្ពស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​ក​ម្ពុ​ជា​អញ្ជើញ​ទៅ​ចូលរួម​ជា​ភ្ញៀវកិត្តិយស​ក្នុង​ពិធី​ស្បថ​ចូលកាន់​តំណែង​ជាថ្មី​របសប្រធានា ធិបតី​ឥណ្ឌូនេស៊ី​នៅ​ថ្ងៃទី​២០ ខែ តុលា​ឆ្នាំ ២០១៩ ។ បើតាម​លោក ស្រ៊ី ថាមរុង្គ​រដ្ឋ​ប្រតិភូ​អម​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​បាន​ឲ្យ​ដឹងថា​សម្តេច​តេ​ជោ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​និង​ប្រតិភូ​នឹង​អញ្ជើញ​ទៅ ដល់​ទីក្រុង​ហ្សា​កា តា​នៅ​ម៉ោង​៦៖៣០​នាទី​ល្ងាច​នេះ ។​

ឌឹកអាញ់