ការទូតសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា

ការទូតសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា

សសរស្តម្ភនៃការទូតកម្ពុជាទំនើបទាំងពីរនេះ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការផ្លាស់ប្តូររបស់ប្រទេសដែលធ្លាប់តែហែកហួរដោយសង្រ្គាម ទៅជាអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍ ក្រោមគោលការណ៍នៃការគោរពគ្នា ការយោគយល់គ្នា ការជឿទុកចិត្តគ្នា និងផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក ដើម្បីសន្តិភាព និងវិបុលភាព។

គោលនយោបាយការបរទេសឯករាជ្យផ្អែកលើច្បាប់អន្តរជាតិ និងការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះពហុភាគីនិយមបើកចំហ បរិយាបន្ន និងវិធីសាស្រ្តផ្តោតលើមនុស្សនៅតែជាចំណុចសំខាន់នៃគោលនយោបាយការបរទេសរបស់កម្ពុជា។

ដំណើរស្វែងរកសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា ផ្តល់មេរៀនដ៏មានតម្លៃសម្រាប់តំបន់មេគង្គ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ។

យើងត្រូវតែចងចាំថាសន្តិភាពមិនមែនបានមកដោយឯកឯងនោះទេយើងត្រូវខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីទទួលបានសន្តិភាព។

ការសន្ទនាគឺជាគន្លឹះនៃដំណើរការទទួលបាននូវសន្តិភាព។

ពីប្រទេសដែលធ្លាប់តែមានជម្លោះទៅជាប្រទេសដែលតស៊ូមតិដើម្បីសន្តិភាព

ធ្លាប់តែជាជាជនរងគ្រោះនៃសង្គ្រាម និងជម្លោះ កម្ពុជាបានក្លាយជាអ្នកលើកកម្ពស់សន្តិភាពលើឆាកតំបន់ និងអន្តរជាតិ។ ការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃសម័យប្រជុំពេញអង្គលើកទី១១ នៃសភាអន្តរជាតិដើម្បីភាពអត់ឱន និងសន្តិភាព(IPTP)នាពេលថ្មីៗនេះ គឺជាឧទាហរណ៍មួយ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានបញ្ចប់ដោយការអនុម័តសេចក្តីប្រកាសទីក្រុងភ្នំពេញ និងធម្មនុញ្ញសន្តិភាពជាសកល ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយក្នុងការជំរុញកិច្ចសន្ទនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើសកលលោកស្តីពីសន្តិភាព។ តួនាទីរបស់កម្ពុជាក្នុងនាមជាអ្នករៀបចំពិភាក្សាផ្តោតលើសន្តិភាពគឺមានលក្ខណៈពិសេស។

វាផ្តល់នូវវេទិកាប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងបើកចំហសម្រាប់ការសន្ទនារវាងរដ្ឋាភិបាល សភា គណបក្សនយោបាយ អ្នកជំនាញនិងអ្នកដឹកនាំសហគមន៍។ វិធីសាស្រ្តនេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីជំនឿដែលថាសន្តិភាពអាចត្រូវបានកសាងឡើងតាមរយៈការទូត និងការសន្ទនា ដោយដាក់ខ្លួនជា “ស្ពាននៃទំនុកចិត្ត និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ” នៅក្នុងតំបន់មេគង្គ និងលើសពីនេះ។

តំបន់មេគង្គ៖ មជ្ឈមណ្ឌលកំណើនថ្មី

តំបន់មេគង្គកំពុងលេចចេញជាមជ្ឈមណ្ឌលកំណើនថ្មីមួយរបស់ពិភពលោក ដែលផ្តល់នូវសក្តានុពលដ៏ធំធេងសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ការតភ្ជាប់ និងវិបុលភាព។ ការទូតសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា ដើរទន្ទឹមគ្នាជាមួយនឹងភាពស្វាហាប់នេះ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្តីពីជម្លោះ និងការអភិវឌ្ឍន៍រួមគ្នាដើម្បីបង្រួមភាពបែកបាក់។

ពាក់ព័ន្ធនឹងការចរចា និងការបោះបង្គោលព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង កម្ពុជានៅតែប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ ជំរុញស្មារតីមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។ តាមរយៈការជំរុញជំនឿទុកចិត្ត និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងតំបន់មេគង្គ កម្ពុជាស្វែងសក្តានុពលក្នុងតំបន់ ខណៈដែលរួមចំណែកដល់សន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ។

កម្ពុជាបានប្រកាន់ជំហរបុរេសកម្មក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន ដោយរួមចំណែកយ៉ាងខ្លាំងដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសំដៅសម្រេចបាននូវដំណោះស្រាយនយោបាយ និងការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។

ការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះសន្តិភាពជាសកល

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៦មក កម្ពុជាបានគូសបញ្ជាក់ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះសន្តិភាព និងសន្តិសុខពិភពលោក ដោយបានដាក់ពង្រាយកងរក្សាសន្តិភាពជិត ១០.០០០ នាក់ ទៅកាន់បេសកកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុង ១០ ប្រទេស។ ការរួមចំណែកទាំងនេះមិនត្រឹមតែបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់កម្ពុជាចំពោះសន្តិភាពប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងលើកកម្ពស់ឋានៈអន្តរជាតិរបស់ខ្លួនក្នុងនាមជាសមាជិកប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ និងសកម្មក្នុងសហគមន៍ពិភពលោកផងដែរ។

ភាពជាអ្នកដឹកនាំ និងគោលនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ

អ្វីដែលសំខាន់ខ្លាំងនៃទំនាក់ទំនងការទូតសន្តិភាពនៅកម្ពុជា គឺកេរដំណែលរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលត្រូវបានចាត់ទុកជាស្ថាបត្យករនៃសន្តិភាពនៅកម្ពុជា។ នយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ របស់លោក គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃប្រវត្តិសាស្ត្រទំនើបរបស់កម្ពុជា ដោយរួមបញ្ចូលគ្នានូវការចរចាសន្តិភាព ការកសាងសន្តិភាព និងការបង្រួបបង្រួមជាតិ។ អ្វីដែលសំខាន់នៅក្នុងនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ គឺការកសាងទំនុកចិត្ត ជំនឿចិត្ត ដែលគាំទ្រដោយតម្លៃព្រះពុទ្ធសាសនារួមមានការអភ័យទោស ការអត់ឱន និងការរួមរស់ដោយសន្តិភាព។

ភាពប្រាកដនិយមជាយុទ្ធសាស្ត្រមានសារសំខាន់ចំពោះភាពជោគជ័យនៃគោលនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ។ ដោយមានភាពបត់បែនជាយុទ្ធសាស្រ្ត ខណៈដែលប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍ កម្ពុជាសម្រេចបាននូវសន្តិភាពយូរអង្វែង ដែលបានចាក់គ្រឹះសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ និងការចូលរួមជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិ។ វិធីសាស្រ្តនេះផ្តល់នូវការបំផុសគំនិតសម្រាប់ប្រជាជាតិផ្សេងទៀតដែលកំពុងដោះស្រាយជម្លោះ និងបញ្ហាប្រឈមក្រោយជម្លោះ។

យុត្តិធម៍អន្តរកាល និងនីតិរដ្ឋ

អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) ហៅកាត់ថា សាលាក្តីខ្មែរក្រហម បានបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាចំពោះយុត្តិធម៌អន្តរកាល។

តាមរយៈការបញ្ចូលគ្នារវាងអ្នកជំនាញតុលាការអន្តរជាតិ និងកម្ពុជា អ.វ.ត.ក បានកំណត់ស្តង់ដារសកលសម្រាប់យុត្តិធម៌ក្រោយជម្លោះ។ កម្មវិធីផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈរបស់ខ្លួន ដែលរួមមានការបញ្ចាំងភាពយន្ត ដំណើរទស្សនៈកិច្ចសិក្សា និងការបង្រៀននៅតាមសាលា បានជំរុញអោយមានការចូលរួមពីសំណាក់ប្រជាជនកម្ពុជារាប់សែននាក់ ដោយធានាថា មេរៀនពីអតីតកាលត្រូវបានរក្សាទុកសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។

ការផ្សាយបន្តផ្ទាល់របស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម និងការចូលស្វែងយល់ពីវិចិត្រសាលសាធារណៈ បានធ្វើឱ្យវាក្លាយជាគំរូសម្រាប់តម្លាភាព និងការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ បើគ្មានសាលាក្តីខ្មែរក្រហមទេ កម្ពុជានឹងមិនអាចកត់ត្រា និងរក្សាបាននូវប្រវត្តិសាស្ត្រនៃរបបខ្មែរក្រហម ហើយក៏មិនអាចបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏សំខាន់សម្រាប់នីតិរដ្ឋ ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងគាំទ្រដល់សង្គមរបស់ខ្លួន។

សន្តិភាពគឺមានអទិភាពលើសពីអ្វីៗទាំងអស់

ការទូតសន្តិភាពរបស់កម្ពុជាត្រូវបានចាក់ឫសតាមគោលការណ៍គ្រឹះមួយគឺសន្តិភាពត្រូវតែជាអទិភាពលើសពីអ្វីៗទាំងអស់។

នេះបង្ហាញតាមរយៈប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ឈឺចាប់របស់កម្ពុជា ប្រាប់អំពីគោលនយោបាយការបរទេស និងអភិបាលកិច្ចក្នុងស្រុករបស់ខ្លួន។ តាមរយៈការយល់ដឹង ទទួលយក និងអនុវត្តគុណតម្លៃនៃសន្តិភាព កម្ពុជាបានកំណត់ផ្លូវដែលប្រជាជាតិដទៃអាចយកគំរូតាមបាន។

ឆ្ពោះទៅមុខ

នៅពេលដែលគោលនយោបាយការបរទេសរបស់កម្ពុជាបន្តវិវឌ្ឍ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះសន្តិភាពការទូតនឹងនៅតែជាចំណុចសំខាន់។

តាមរយៈការជំរុញកិច្ចសន្ទនា ការកសាងទំនុកចិត្ត និងការសង្កត់ធ្ងន់លើទំនាក់ទំនងការទូត និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ កម្ពុជាមិនត្រឹមតែធានាអនាគតរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងរួមចំណែកដល់ស្ថិរភាព និងវិបុលភាពនៃតំបន់មេគង្គ និងតំបន់ផ្សេងៗទៀត។

នៅក្នុងយុគសម័យដែលមានភាពតានតឹងផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយកាន់តែកើនឡើង គំរូនៃការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា ដែលមានមូលដ្ឋានលើតម្លៃនៃសន្តិភាព និងការទូត ផ្តល់នូវមេរៀនដ៏មានប្រយោជន៍អំពីរបៀបដែលប្រទេសនានាអាចផ្លាស់ប្តូរភាពតានតឹង និងជម្លោះទៅជាឱកាសសម្រាប់សន្តិភាព៕

កម្ពុជា​បានទទួល​សិទ្ធិ​ធ្វើជា​ម្ចាស់​ផ្ទះ​រៀបចំ​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ហ្វ្រ​ង់​កូ​ហ្វូ​នី​ឆ្នាំ២០២៦ កម្ពុជា​បានទទួល​សិទ្ធិ​ធ្វើជា​ម្ចាស់ផ្ទះ​រៀបចំ​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ហ្វ្រ​ង់​កូ​ហ្វូ​នី​លើក​ទី២០ នៅ​ឆ្នាំ២០២៦។ វា​អាច​ចាត់​ទុកជា​លទ្ធផល​ដែល​ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី យាង​ចូលរួម​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ហ្វ្រ​ង់​កូ​ហ្វូ​នី​លើ១៩ នៅ​ប្រទេស​បារាំង កាលពី​ថ្ងៃ​សុក្រ​និង​ថ្ងៃ​សៅរ៍​កន្លងទៅថ្មីៗនេះ។

កម្ពុជា​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​អន្តរជាតិ​ចំនួន ៤,២៩ លាន​នាក់​ក្នុង​រយៈពេល ៨ ខែ កើនឡើង ២២,៥% យុគសម័យ - ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិជិត ៥ លាននាក់បានចូលមកកម្ពុជាក្នុងត្រីមាសទី ៣ ឆ្នាំ ២០២៤ កើនឡើងជាង ២២.២% ធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។

សីហា