បដិវត្តន៍ខែសីហា និងការប្រកាសឯករាជ្យ គឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមសម្រាប់វៀតណាមថ្មី

ក្នុងឱកាសរំលឹកខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី 80 នៃទិវាជាតិនៃសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម អ្នកយកព័ត៌មានរបស់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានវៀតណាមបានសម្ភាសន៍សាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិតវិទ្យាសាស្ត្រ Vladimir Kolotov ប្រធាននាយកដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រនៃបណ្តាប្រទេសឆ្ងាយបូព៌ា នាយកវិទ្យាស្ថានហូជីមិញ នៃសាកលវិទ្យាល័យ Saint Petersburg (សហព័ន្ធរុស្ស៊ី) ទាក់ទងនឹងខួបដ៏សំខាន់នេះរបស់ប្រជាជនវៀតណាម។

នៅថ្ងៃទី ១៩ ខែសីហា ឆ្នាំ ១៩៤៥ បន្ទាប់ពីការប្រមូលផ្តុំគ្នានៅទីលាន Opera House ប្រជាជននៃរដ្ឋធានីបានកាន់កាប់វិមាន Bac Bo ដែលជាទីស្នាក់ការកណ្តាលរបស់រដ្ឋាភិបាលអាយ៉ងបារាំងនៅភាគខាងជើង។ បដិវត្តន៍ខែសីហា គឺជាមេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រ បើកសករាជថ្មីនៅវៀតណាម យុគសម័យដែលប្រជាជនវៀតណាមធ្វើជាម្ចាស់ប្រទេស និងជោគវាសនារបស់ខ្លួន។

- តើការវាយតម្លៃរបស់អ្នកអំពីសារៈសំខាន់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៃកំណើតនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាមនៅឆ្នាំ ១៩៤៥ គឺជាអ្វី ជាពិសេសការពិតដែលថាភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការឡើងកាន់អំណាច វៀតណាមបានរៀបចំការបោះឆ្នោតសកលជាលើកដំបូងដោយជោគជ័យដើម្បីបង្កើតរដ្ឋសភាដំបូង និងប្រកាសឱ្យប្រើរដ្ឋធម្មនុញ្ញដំបូង?

សាស្ត្រាចារ្យវ្ល៉ាឌីមៀ កូឡូតូវ៖ កំណើតនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម គឺជាដំណើរការរៀបចំ និងអនុវត្តដោយប្រធានហូជីមិញ ក្រោមការដឹកនាំរបស់បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម។

ក្នុងអំឡុងពេលដែលរបបយោធានិយមជប៉ុនដួលរលំនៅវៀតណាម និងរបបអាណានិគមបារាំងមិនទាន់ត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញ កងកម្លាំងបដិវត្តក្រោមការដឹកនាំរបស់បក្ស និងប្រធានហូជីមិញបានអនុវត្តបដិវត្តខែសីហាដោយជោគជ័យ និងប្រកាសឯករាជ្យ។

នៅពេលនោះ បដិវត្តន៍ខែសីហាត្រូវបានរៀបចំឡើង ហើយបានប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងហាណូយ ហឺ និងសាយហ្គន។ នៅភាគខាងត្បូង រួមជាមួយនឹងអង្គការបក្ស តួនាទី និងសញ្ញាណរបស់លោក Tran Van Giau នៅពេលនោះ គឺច្បាស់ណាស់ក្នុងការរៀបចំបដិវត្តន៍ដោយជោគជ័យនៅថ្ងៃទី ២៥ ខែសីហា ឆ្នាំ ១៩៤៥ និងការដណ្តើមអំណាច។ គាត់​អាច​អនុវត្ត​ចំណេះដឹង​ដែល​គាត់​បាន​ទទួល​អំឡុង​ពេល​គាត់​សិក្សា​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ Oriental ក្នុង​សហភាព​សូវៀត (១៩៣១-១៩៣៣)។

ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនោះជាប់ទាក់ទងនឹងព្រឹត្តិការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់ជាច្រើន ដូចជាការរៀបចំការបោះឆ្នោតសកលដោយជោគជ័យ ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋសភានីតិកាលទី ១ និងប្រកាសឱ្យប្រើរដ្ឋធម្មនុញ្ញដំបូង ហើយទន្ទឹមនឹងនោះការរៀបចំសម្រាប់សង្រ្គាមតស៊ូប្រឆាំងនឹងអាណានិគមនិយមបារាំងត្រឡប់មកវិញ។ ទាំងនេះគឺជាព្រឹត្ដិការណ៍សំខាន់ៗដែលបានអនុវត្តក្នុងបរិបទដែលវៀតណាមជួបប្រទះនឹងការលំបាកជាច្រើននៅពេលនោះ ដោយមានមូលដ្ឋានសម្ភារៈមិនស្ថិតស្ថេរ។

លោកប្រធានហូជីមិញអាចបង្រួបបង្រួមមនុស្សពូកែជុំវិញខ្លួនដោយសេចក្តីប្រាថ្នាដូចគ្នាដូចជា Tran Van Giau, Vo Nguyen Giap, Pham Van Dong... ដើម្បីបំបែកនឹមនៃការជិះជាន់អាណានិគម។ ខ្ញុំគិតថាទាំងនេះគឺជាសមិទ្ធិផលដែលមានសារៈសំខាន់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយត្រូវបានកត់ត្រាជាមាសក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិវៀតណាម។

- បើតាមលោកសាស្ត្រាចារ្យ តើអ្វីជាកត្តាកំណត់ដែលជួយប្រទេសដែលទើបតែរួចផុតពីនឹមនៃការត្រួតត្រា ហើយមានសក្តិភូមិដែលអូសបន្លាយរាប់ពាន់ឆ្នាំ ឱ្យឆាប់កសាងរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ ឯករាជ្យ ជាមួយនឹងស្ថាប័នរដ្ឋធម្មនុញ្ញទំនើបបែបនោះ?

សាស្ត្រាចារ្យវ្ល៉ាឌីមៀ កូឡូតូវ៖ តាមគំនិតរបស់ខ្ញុំ កត្តាសម្រេចចិត្តនៅទីនេះ គឺបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម។ បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោកប្រធានហូជីមិញ ហើយត្រឹមតែ១៥ឆ្នាំក្រោយការបង្កើតបក្សនេះបានរៀបចំបដិវត្តខែសីហាដោយជោគជ័យ និងប្រកាសឯករាជ្យរបស់វៀតណាម។

បន្ទាប់មក បក្សបានដឹកនាំកងទ័ព និងប្រជាជនវៀតណាម ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងពួកអាណានិគមនិយមបារាំង និងការឈ្លានពានរបស់អាមេរិក បង្រួបបង្រួមប្រទេស និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ភារកិច្ចបង្រួបបង្រួមប្រទេស នៅឆ្នាំ ១៩៨៦ បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមបានរៀបចំផែនការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចមួយហៅថា ការផ្លាស់ប្តូរថ្មី ដែលផ្លាស់ប្តូរសេដ្ឋកិច្ច និងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនទាំងមូលយ៉ាងខ្លាំង។

ហើយឥឡូវនេះ វៀតណាមកំពុងខិតខំអនុវត្តសេចក្តីសម្រេចចិត្តនៃមហាសន្និបាតបក្សលើកទី១៣ ដោយមានគោលដៅថា ដល់ឆ្នាំ២០៣០ វៀតណាមនឹងក្លាយជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដែលមានឧស្សាហកម្មទំនើប និងប្រាក់ចំណូលមធ្យមខ្ពស់; ដល់ឆ្នាំ ២០៤៥ ដែលជាខួបលើកទី ១០០ នៃការបង្កើតសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម ដែលបច្ចុប្បន្នជាសាធារណៈរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម វានឹងក្លាយជាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់។

អាចនិយាយបានថា ក្នុងរយៈពេល៩៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមតែងតែដឹកនាំ និងដឹកនាំប្រជាជនវៀតណាមពីជ័យជម្នះមួយទៅជ័យជំនះមួយទៀត មិនត្រឹមតែលើមុខយោធាប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យាទៀតផង។

ដូច្នេះហើយ ខ្ញុំជឿថា កត្តាកំណត់ដែលនាំទៅដល់ជ័យជំនះនៃបដិវត្តន៍វៀតណាម គឺបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ដែលជាកម្លាំងផ្សព្វផ្សាយមនោគមវិជ្ជារបស់ហូជីមិញ និងរៀបចំការការពារផលប្រយោជន៍ប្រជាជន។

- លោកសាស្ត្រាចារ្យបានលើកឡើងអំពីមនោគមវិជ្ជារបស់ហូជីមិញក្នុងការដឹកនាំរបស់បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមក្នុងការអនុវត្តបដិវត្តន៍។ ដូច្នេះ​បើ​តាម​លោក​សាស្ត្រាចារ្យ តើ​មនោគមវិជ្ជា​ហូជីមិញ​មាន​តួនាទី​អ្វី​ខ្លះ​ក្នុង​ការ​កសាង​រដ្ឋ​នីតិរដ្ឋ​ប្រជាធិបតេយ្យ​សម្រាប់​ប្រជាជន​វៀតណាម?

សាស្ត្រាចារ្យវ្ល៉ាឌីមៀ កូឡូតូវ៖ លទ្ធិម៉ាក្សនិយម-លេនីន និងមនោគមវិជ្ជារបស់ហូជីមិញ គឺជាគោលការណ៍ណែនាំរបស់កងកម្លាំងបដិវត្តន៍វៀតណាម ឬជាមនោគមវិជ្ជារបស់ប្រជាជនវៀតណាម។ ក្នុងជីវិតលោកប្រធានហូជីមិញបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ប្រសិនបើបក្សចង់ខ្លាំង ត្រូវតែមានមនោគមវិជ្ជាជាស្នូល មនុស្សគ្រប់គ្នាក្នុងបក្សត្រូវតែយល់ និងធ្វើតាមមនោគមវិជ្ជានោះ បក្សដែលគ្មានមនោគមវិជ្ជាគឺដូចជាមនុស្សគ្មានបញ្ញា នាវាគ្មានត្រីវិស័យ”។ ដូចនេះ មនោគមវិជ្ជារបស់ហូជីមិញអាចចាត់ទុកថាជាមនោគមវិជ្ជារបស់បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ដែលមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់។

អាចនិយាយបានថា ឯករាជ្យភាព វិបុលភាព សេរីភាព និងអធិបតេយ្យភាពពិតរបស់វៀតណាមនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺជាការបង្រួបបង្រួមមរតកមនោគមវិជ្ជារបស់ហូជីមិញ ឬនិយាយឱ្យខ្លីថា ការធ្វើតាមមនោគមវិជ្ជារបស់ហូជីមិញនឹងសម្រេចបាននូវបដិវត្តន៍ប្រកបដោយជោគជ័យ។

នាព្រឹកថ្ងៃទី ២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៤៥ នៅទីលានប្រវត្តិសាស្ត្រ Ba Dinh ប្រធានហូជីមិញបានអានសេចក្តីប្រកាសឯករាជ្យ ផ្តល់កំណើតដល់សាធារណៈរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម ដោយបញ្ជាក់ចំពោះមុខជនរួមជាតិ និងពិភពលោកទាំងមូលថា៖ "វៀតណាមមានសិទ្ធិទទួលបានសេរីភាព និងឯករាជ្យ ហើយតាមពិតទៅបានក្លាយទៅជាប្រទេសសេរី និងឯករាជ្យ។ ប្រជាជនវៀតណាមទាំងមូលប្តេជ្ញាលះបង់កម្លាំងកាយចិត្ត លះបង់ជីវិត និងទ្រព្យសម្បត្តិ ដើម្បីការពារសេរីភាព និងឯករាជ្យនោះ"។

- លោកសាស្ត្រាចារ្យ តាមទស្សនៈប្រវត្តិសាស្ត្រ និងនយោបាយ តើអ្នកវាយតម្លៃយ៉ាងណាចំពោះផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងនៃជំហានដំបូងក្នុងការកសាងរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ ឯករាជ្យនៅវៀតណាមក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៥ លើការអភិវឌ្ឍន៍បច្ចុប្បន្នរបស់វៀតណាម?

សាស្ត្រាចារ្យវ្ល៉ាឌីមៀ កូឡូតូវ៖ ខ្ញុំគិតថា វាជាជំហានជោគវាសនា។ ការវិវឌ្ឍ និងចំណុចរបត់ប្រវត្តិសាស្ត្រយ៉ាងឆាប់រហ័សក្នុងខែសីហា និងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៤៥ របស់ប្រជាជនវៀតណាមបានបង្កើតចំណុចចាប់ផ្តើមប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់វៀតណាមថ្មី។ លទ្ធផលនៃព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនោះបានគូសបញ្ជាក់អំពីមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីសម្រាប់វៀតណាម។

ហើយដូចដែលខ្ញុំបាននិយាយ លើផ្លូវនោះ បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម តែងតែដឹកនាំ និងដឹកនាំប្រជាជនវៀតណាម ពីជ័យជំនះមួយទៅជ័យជំនះមួយទៀត។ ក្នុងកំឡុងសង្គ្រាមត្រជាក់ វៀតណាមគឺជាចំណុចក្តៅមួយ ហើយមានតែប្រទេសវៀតណាមប៉ុណ្ណោះដែលជាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីឦសាន និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលបានបំបែកការប្រឈមមុខដាក់គ្នាជាប៉ូឡូញ និងបង្រួបបង្រួមប្រទេសនៅឆ្នាំ ១៩៧៥។

បច្ចុប្បន្ននេះ វៀតណាមជាប្រទេសអធិបតេយ្យភាពពិតប្រាកដ ទទួលបានឯករាជ្យ សេរីភាព និងការសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងក្នុងទិសដៅអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួន។ វៀតណាមមិនមានមូលដ្ឋានទ័ពបរទេសនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួនទេ។ នេះ​ជា​លទ្ធផល​នៃ​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​មនោគមវិជ្ជា​របស់​ហូជីមិញ និង​ការ​ដឹកនាំ​របស់​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម។

- ក្នុងនាមជាអ្នកប្រាជ្ញអន្តរជាតិដែលបានចំណាយពេលជាច្រើនឆ្នាំស្រាវជ្រាវវៀតណាម និងហូជីមិញ តើអ្នកគិតថាមេរៀនអ្វីខ្លះដែលមានតម្លៃពិសេសសម្រាប់វៀតណាមក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍ និងសមាហរណកម្មអន្តរជាតិនាពេលបច្ចុប្បន្ន?

សាស្ត្រាចារ្យវ្ល៉ាឌីមៀ កូឡូតូវ៖ នៅសម័យឆ្នាំ ១៩៤៥ របស់វៀតណាម ទាំងសក្តិភូមិ និងវណ្ណៈអភិជនបានបរាជ័យក្នុងការការពារផលប្រយោជន៍របស់វៀតណាម។ ពួកគេ​មិន​មាន​គំនិត​ចង់​បាន​ឯករាជ្យ​ទេ ប៉ុន្តែ​មាន​តែ​គំនិត​ថា​ជា​អ្នក​ខ្វះខាត​សម្រាប់​បារាំង ឬ​ក្រោយ​មក​សម្រាប់​អាមេរិក។

នោះហើយជាមូលហេតុដែលកម្លាំងថ្មី បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម បានយកបេសកកម្មប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសជាតិ ឈានជើងចូលនយោបាយ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយគំនិតឯករាជ្យ ក្រោមទង់ក្រហម ដែលមានផ្កាយពណ៌លឿង។ បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមគ្រាន់តែដឹងពីរបៀបធ្វើការដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រជាជន និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអាណានិគមនិយមបារាំង និងរបបយោធានិយមជប៉ុនក្នុងលក្ខណៈបដិវត្តន៍ជ្រុលនិយម។ នេះជាមេរៀនដ៏អស្ចារ្យបំផុតសម្រាប់ដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍របស់វៀតណាមនាពេលនេះ និងទៅអនាគត។ មេរៀនស្តីពីការដឹកនាំ និងតួនាទីដឹកនាំរបស់កម្លាំងនយោបាយដែលការពារផលប្រយោជន៍ជាតិពិតប្រាកដ។

ទន្ទឹមនឹងនោះ មេរៀនមួយទៀតដែលខ្ញុំគិតថាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ពីបដិវត្តន៍ខែសីហារបស់វៀតណាមគឺសាមគ្គីភាព។ ប្រជាជាតិទាំងមូលត្រូវតែរួបរួមជាប្លុកឯកភាពមួយ ដើម្បីសម្រេចបានជោគជ័យដ៏ធំធេងក្នុងការការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន។

គួររំលឹកឡើងវិញនូវប្រវត្តិនៃការតស៊ូរបស់វៀតណាមប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានរបស់បរទេស ដែលបង្ហាញថាកងកម្លាំងសក្តិភូមិ និងបូជឺអូមិនមានមនោគមវិជ្ជាការពារផលប្រយោជន៍ជាតិ ដូច្នេះពួកគេមិនអាចយកឈ្នះចិត្តប្រជាជនបានឡើយ ហើយទោះបីជាពួកគេបានរៀបចំការបះបោរជាច្រើនក៏ដោយ ក៏ពួកគេបរាជ័យទាំងអស់។ មិនមែនទាល់តែបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមកើតទេ ទើបរៀបចំភ្លាម ហើយដឹកនាំប្រជាជនឡើងកាន់អំណាច ដោយហេតុនេះសបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា បក្សជាកម្លាំងការពារផលប្រយោជន៍ប្រជាជន បង្កើតបានជាប្លុកឯកភាពរឹងមាំ ដូចប្រធានហូជីមិញធ្លាប់បានពោលថា “រួបរួមសាមគ្គី ឯកភាពជាតិធំ ជោគជ័យ ជោគជ័យធំ”។ ខណៈ​ដែល​យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់​ពួក​អាណានិគម​នា​ពេល​នោះ​គឺ​«​ការ​បែង​ចែក​និង​គ្រប់គ្រង​»។

នោះក៏ជាគោលការណ៍ធានាស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍របស់វៀត ណាមទំនើប ដែលជាប្រជាជាតិអធិបតេយ្យភាព រីករាយនឹងសេរីភាព និងការសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងនូវមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួន ទទួលខុសត្រូវចំពោះជោគវាសនារបស់ខ្លួន។ ហើយ​ការពិត​បង្ហាញ​ថា វៀតណាម​បច្ចុប្បន្ន​មាន​អត្រា​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ខ្ពស់​ណាស់ ជីវភាព​ប្រជាជន​កាន់តែ​ប្រសើរឡើង​ឥតឈប់ឈរ។ នោះហើយជាអ្វីដែលលោកប្រធានហូជីមិញ និងអ្នកស្នេហាជាតិវៀតណាមបានរំពឹងទុក និងប្រាថ្នាជាច្រើនជំនាន់ ហើយឥឡូវនេះ បំណងប្រាថ្នានោះបានក្លាយជាការពិត។

សូមអរគុណលោកសាស្រ្តាចារ្យ Vladimir Kolotov !

បដិវត្តន៍ខែសីហា៖ កម្លាំងពលំរបស់ប្រជាជន និងស្មារតីសាមគ្គីភាព ថ្ងៃទី ១៩ ខែសីហា គឺជាថ្ងៃរំលឹកខួបលើកទី ៧៦ ទិវាបដិវត្តខែសីហាទទួលួលបានជោគជ័យ (១៩ សីហា ១៩៤៥-១៩ សីហា ២០២១) ។ បដិវត្តន៍ខែសីហាគឺជាបដិវត្តន៍ដ៏មហិមារបស់ប្រជាជនវៀតណាម ក្នុងសតវត្សរ៍ទី ២០ ។

ពិធីបើកពិព័រណ៍” បដិវត្តន៍ខែសីហា - ព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ត្រចេះត្រចង់នៃប្រវត្តិសាស្ត្រ” យុគសម័យ - នាព្រឹកថ្ងៃទី ១៨ ខែសីហា នៅទីក្រុងហាណូយ សារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្រ្តយោធាវៀតណាម សហការជាមួយនាយកដ្ឋានឯកសារនិងកាលប្បវត្តិជាតិ និងសារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិវៀតណាម បានបើកការតាំងពិព័រណ៍ “ បដិវត្តន៍ខែសីហា - ព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ត្រចេះត្រចង់នៃប្រវត្តិសាស្ត្រ”” ។

ឌឹកអាញ់

thoidai.com.vn