យុគសម័យ - ៥០ឆ្នាំបន្ទាប់ពីការបង្រួបបង្រួមប្រទេស វៀតណាមមិនត្រឹមតែជម្នះផលវិបាកនៃសង្គ្រាមប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបានអះអាងជំហររបស់ខ្លួននៅលើឆាកអន្តរជាតិជាមួយនឹងគោលនយោបាយការបរទេសដ៏រឹងមាំ ប៉ុន្តែអាចបត់បែនបាន។ ដូចដែលលោក Tim Rieser ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់របស់សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក Peter Welch បានអត្ថាធិប្បាយថា៖ “យើងបានដឹងថា យើងត្រូវរៀននិយាយខុសគ្នា ដើម្បីបង្វែរកេរ្តិ៍ដំណែលនៃសង្គ្រាមដែលធ្លាប់បង្កឱ្យមានការអាក់អន់ចិត្តទៅជាឱកាសសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ”។
| បញ្ញវន្តវ័យក្មេងនៅចក្រភពអង់គ្លេសចូលរួមជំរុញទំនាក់ទំនងការទូតវៀតណាម-អង់គ្លេស ការទូតវៀតណាមបញ្ជាក់ពីថានះរបស់ប្រទេសជាតិ |
សន្និសីទវិទ្យាសាស្ត្រអន្តរជាតិ “៥០ឆ្នាំនៃការបង្រួបបង្រួមជាតិ៖ តួនាទីការទូតក្នុងការបង្កើតសន្តិភាពក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងបច្ចុប្បន្ន” ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងហាណូយ នាថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា បានប្រមូលផ្តុំអ្នកជំនាញ អ្នកប្រាជ្ញ និងតំណាងអន្តរជាតិជាច្រើន ដើម្បីក្រឡេកមើលដំណើរការទូតរបស់វៀតណាមពីសង្គ្រាមទៅកាន់សន្តិភាព។ ការចែករំលែកនៅក្នុងសន្និសីទនេះ មិនត្រឹមតែជាទស្សនៈនៃអតីតកាលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាការផ្តល់យោបល់សម្រាប់អនាគតផងដែរ។
ការទូតវៀតណាមតាមរយៈកែវភ្នែកសាក្សី
ពីសហរដ្ឋអាមេរិក អ្នកនិពន្ធ Lady Borton ដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយវៀតណាមជាង៥ទសវត្សរ៍ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ជ័យជម្នះនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ មិនត្រឹមតែកើតចេញពីកម្លាំងប្រដាប់អាវុធប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាលទ្ធផលនៃយុទ្ធសាស្ត្រការទូតដ៏ឈ្លាសវៃ សកម្ម និងមនុស្សធម៌យ៉ាងជ្រាលជ្រៅផងដែរ។
 |
| លោកស្រី Lady Borton អ្នកនិពន្ធជនជាតិអាមេរិក ចែករំលែកអំពីការទូតវៀតណាម ប្រមូលកម្លាំងអន្តរជាតិសម្រាប់ជ័យជំនះថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥។ |
លោកស្រី Borton បានចែករំលែកថា៖ “ការទូតវៀតណាមមិនត្រឹមតែនិយាយអំពីការបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកនយោបាយប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏និយាយអំពីរឿងរ៉ាវដែលប្រជាជនប្រាថ្នាចង់បានសន្តិភាព និងស្វ័យភាព”។ លោកស្រីបានលើកយកព្រឹត្តិការណ៍ដែលប្រធានហូជីមិញឆ្លើយសំណួរចំនួន២១របស់អ្នកកាសែតអាមេរិក Arthur B. Steele ជាភាសាអង់គ្លេសក្នុងឆ្នាំ១៩៤៩ ដែលជាវិធានការមួយត្រូវបានចាត់ទុកថាជាយុទ្ធសាស្ត្រទំនាក់ទំនងបរទេសដំបូង ដែលជួយពិភពលោកឱ្យយល់បានត្រឹមត្រូវអំពីធម្មជាតិនៃការតស៊ូរបស់វៀតណាម។
យោងតាមលោកស្រី Borton ការទូតវៀតណាមដំបូងមិនត្រឹមតែអនុវត្តកិច្ចការបរទេសសាមញ្ញប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបានត្រួសត្រាយក្នុងការកសាងមុខមាត់ប្រទេសជាតិ។ វៀតណាមបានកំណត់ខ្លួនឯងជាប្រទេសដែលស្រឡាញ់សន្តិភាព តស៊ូដើម្បីឯករាជ្យជាតិ ជាជាងគ្រាន់តែជាចំណុចក្តៅនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ដូចការឃោសនាមួយចំនួនរបស់បស្ចិមប្រទេសធ្លាប់ពណ៌នា។
សម្រាប់លោកស្រី Virginia B. Foote អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកប្រចាំនៅវៀតណាម ដំណើរផ្លូវការទូតរវាងវៀតណាម និងសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាឧទាហរណ៍គួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃការផ្លាស់ប្តូរជម្លោះទៅជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។
| វៀតណាមបានបង្កើតខ្លួនជាប្រទេសស្រឡាញ់សន្តិភាពដែលកំពុងប្រយុទ្ធដើម្បីឯករាជ្យជាតិ មិនមែនគ្រាន់តែជាចំណុចក្តៅនៃសង្រ្គាមត្រជាក់ ដូចដែលការឃោសនារបស់លោកខាងលិចមួយចំនួនបានបង្ហាញពីវា។ អ្នកនិពន្ធអាមេរិក Lady Borton |
លោកស្រីបានរំឮកពីទំនាក់ទំនងពិសេសរវាងអតីតយុទ្ធជនពីរនាក់គឺលោក John McCain និង John Kerry ដែលមិនយល់ស្របអំពីសង្គ្រាម ប៉ុន្តែបានរួមដៃគ្នាដើម្បីកសាងសន្តិភាព៖ “ពួកគេមិនយល់ស្របអំពីសង្គ្រាម ប៉ុន្តែបានឯកភាពលើសន្តិភាព ហើយនោះបានត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងធម្មតាឡើងវិញ”។
លោកស្រី Foote ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់លើតួនាទីនៃការទូតសេដ្ឋកិច្ចរួមនឹងការទូតនយោបាយ។ ពីការបំបែកការហ៊ុមព័ទ្ធ ការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី រហូតដល់ការចូលជាសមាជិក WTO និងឥឡូវនេះក្លាយជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ វៀតណាមបានបង្ហាញពីផ្នត់គំនិតធ្វើសមាហរណកម្មជាប់លាប់។ លោកស្រីបានបន្ថែមថា៖ “នៅពេលខ្ញុំចាប់ផ្តើម ខ្ញុំបារម្ភថាអ្នកប្រើប្រាស់អាមេរិកនឹងស្ទាក់ស្ទើរចំពោះស្លាកសញ្ញា ‘Made in Vietnam’ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ ពួកគេចាត់ទុកវាជាសញ្ញានៃគុណភាព”។
 |
| ពីឆ្វេងទៅស្តាំ៖ អ្នកនិពន្ធជនជាតិអាមេរិក Lady Borton; លោកស្រី Virginia B. Foote អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកនៅវៀតណាម; លោកស្រី Latana Siharaj ឯកអគ្គរដ្ឋទូតរងនៃស្ថានទូតឡាវប្រចាំនៅវៀតណាម។ |
ពីកិច្ចសន្ទនាទៅការអភិវឌ្ឍន៍៖ ការទូតសម្រាប់អនាគត
តាមទស្សនៈរបស់ប្រទេសជិតខាង ឯកអគ្គរដ្ឋទូតរងឡាវ Latana Siharaj បានហៅវៀតណាមថាជា “មិត្តរួមព្រលឹង” មិនត្រឹមតែក្នុងសង្គ្រាមប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងក្នុងការកសាងសន្តិភាពផងដែរ។ លោកស្រីបានវាយតម្លៃខ្ពស់ថា ទំនាក់ទំនងការទូតរបស់វៀតណាមមិនត្រឹមតែបំបែកភាពឯកោក្នុងសម័យក្រោយសង្គ្រាមប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបម្រើជាឧបករណ៍ដើម្បីអមដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍។ លោកស្រីបាននិយាយថា៖ “ការទូតរបស់វៀតណាមមិនត្រឹមតែអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេសប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងការពារយ៉ាងសកម្មនូវសន្តិភាព ដោះស្រាយជម្លោះ និងបង្កើតការអភិវឌ្ឍន៍”។
ពីការគាំទ្រក្នុងវិស័យអប់រំ សុខាភិបាល ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដល់វិស័យការពារជាតិ និងការបណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិកការទូតសម្រាប់ឡាវ លោកស្រី Latana បាននិយាយថា គោលនយោបាយការបរទេសរបស់វៀតណាមបានបំផុសគំនិតគំរូនៃការទូតមិនគិតប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដែលសម្បូរទៅដោយសហគមន៍ក្នុងតំបន់។
ទន្ទឹមនឹងនោះ លោក Tim Rieser ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់របស់សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក Peter Welch បានអះអាងថា ការធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងវៀតណាម-អាមេរិកធម្មតាក្នុងឆ្នាំ១៩៩៥ មិនមែនជាទីបញ្ចប់ទេ ប៉ុន្តែជាការចាប់ផ្តើមនៃដំណើរកសាងទំនុកចិត្តរយៈពេលបីទសវត្សរ៍។ លោកបាននិយាយថា៖ “យើងបានដឹងថា យើងត្រូវរៀននិយាយខុសគ្នា ដើម្បីបង្វែរកេរ្តិ៍ដំណែលនៃសង្គ្រាមដែលធ្លាប់បង្កឱ្យមានការអាក់អន់ចិត្តទៅជាឱកាសសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ”។
ចាប់តាំងពីការដោះស្រាយ dioxin និងការបោសសម្អាតមីន ដល់ការជួយជនពិការ និងការស្វែងរកអ្នកបាត់ខ្លួន លោក Rieser បាននិយាយថា កម្មវិធីសហប្រតិបត្តិការកេរ្តិ៍ដំណែលសង្គ្រាមមិនត្រឹមតែបានព្យាបាលអតីតកាលប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបានបើកទ្វារឆ្ពោះទៅកាន់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការយូរអង្វែង។
លោកក៏បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះតួនាទីរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ និងមេដឹកនាំយោធាវៀតណាមដូចជាឧត្តមសេនីយ៍ឯក Nguyen Chi Vinh ក្នុងការជំរុញកម្មវិធីសម្របសម្រួលវិស័យការពារជាតិ ដែលជាវិស័យរសើប ប៉ុន្តែមានអត្ថន័យសម្រាប់ទំនុកចិត្តយុទ្ធសាស្ត្ររវាងប្រទេសទាំងពីរ។
 |
| លោក Tim Rieser ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់របស់សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក Peter Welch បាននិយាយនៅក្នុងសន្និសីទអនឡាញ។ |
មកពីប្រទេសចិន លោកសាស្ត្រាចារ្យ Vuong Xung អគ្គលេខាធិការរងនៃសមាគម Charhar បានសម្តែងការកោតសរសើរចំពោះវិធីសាស្ត្រការទូតរបស់វៀតណាម៖ ឯករាជ្យ មានគោលការណ៍ ប៉ុន្តែតែងតែបត់បែន និងជាក់ស្តែង។ លោកបានអត្ថាធិប្បាយថា៖ “ការទូតវៀតណាមគឺជាសិល្បៈនៃការរួមបញ្ចូលគ្នានូវកម្លាំង និងការសន្ទនា ទាំងការរក្សាជំហររឹងមាំ និងឆ្ពោះទៅរកគោលដៅរយៈពេលវែង៖ សន្តិភាព ឯកភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ”។
លោកបាននិយាយថា អ្វីដែលវៀតណាមបានធ្វើ គឺមិនត្រឹមតែកសាងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងប្រាប់អំពី “រឿងរ៉ាវជាតិ” ដែលជាប់លាប់ និងគួរឱ្យជឿជាក់ ដែលជារឿងរ៉ាវដែលប្រទេសជាច្រើនក្រោយសង្គ្រាមនៅតែតស៊ូស្វែងរក។
ពីរឿងរ៉ាវក្នុងសម័យសង្គ្រាមប្រាប់តាមរយៈការចងចាំផ្ទាល់ខ្លួនពិតប្រាកដ ដល់ការវិភាគជាយុទ្ធសាស្ត្រ សន្និសីទមិនត្រឹមតែជួយបង្ហាញពីតួនាទីពិសេសរបស់ការទូតវៀតណាមក្នុងដំណើរការសន្តិភាពប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្ហាញពីតម្លៃដែលអាចអនុវត្តបានជាច្រើនសម្រាប់បច្ចុប្បន្ន។
ប្រសិនបើកាលពីអតីតកាល ការទូតបានជួយវៀតណាមផ្តាច់ភាពឯកោ និងទទួលបានការទទួលស្គាល់ នោះសព្វថ្ងៃនេះ ការទូតនៅតែជាសសរស្តម្ភសម្រាប់វៀតណាមក្នុងការធ្វើសមាហរណកម្មយ៉ាងស៊ីជម្រៅ ការពារអធិបតេយ្យភាព ទទួលបានដៃគូ និងរក្សាសន្តិភាពក្នុងតំបន់។
លោកស្រី Foote បាននិយាយថា៖ “សន្តិភាពមិនមែនកើតឡើងដោយឯកឯងទេ។ វាគឺជាលទ្ធផលនៃគំនិតផ្តួចផ្តើម ភាពក្លាហាន និងប្រាជ្ញា ដែលការទូតវៀតណាមបានបន្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនក្នុងរយៈពេល៥០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ”។
តាមទស្សនៈរបស់មិត្តអន្តរជាតិ ការទូតវៀតណាមមិនត្រឹមតែជាដំណើរឆ្លងកាត់សង្គ្រាមប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជាដំណើរឆ្ពោះទៅអនាគត ពោលគឺអនាគតនៃការសន្ទនា ការយល់ដឹង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រកបដោយនិរន្តរភាព៕
 គណៈប្រតិភូអន្តរជាតិជាង ៤០០ នាក់បានចូលរួមក្នុងដំណើរទេសចរណ៍និទាឃរដូវមិត្តភាពឆ្នាំ ២០២៥ នៅទីក្រុងហាណូយ យុគសម័យ - នាថ្ងៃទី ១ ខែមីនា សម្ព័ន្ធអង្គការមិត្តភាពហាណូយនឹងសម្របសម្រួលជាមួយមន្ទីរទេសចរណ៍ហាណូយ និងគណៈកម្មាធិការប្រជាជនស្រុក Me Linh ដើម្បីរៀបចំកម្មវិធីដំណើរទេសចរណ៍និទាឃរដូវមិត្តភាពឆ្នាំ ២០២៥។ |
 អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសបានជូនដំណឹងថា វៀតណាមជាកន្លែងសម្របសម្រួលជម្លោះអន្តរជាតិ យុគសម័យ - វៀតណាមបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចក្នុងការចូលរួមក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ដើម្បីជំរុញការសន្ទនា និងស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះក្នុងពិភពលោកនាពេលឆាប់ៗខាងមុខ។ |
thoidai.com.vn
មតិពីមិត្តអ្នកអាន