យុគសម័យ - វិហារបុរាណមជ្ឈិមសម័យ Notre-Dame ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកជាព្រលឹងនៃប្រជាជាតិបារាំងរងការឆាបឆេះជាដំណំនៅថ្ងៃចន្ទទី ១៥ខែមេសា។ ការខូចខាតដ៏ធំនេះក្លាយជាការទុក្ខសោកដ៏ធំធេងរបស់ប្រជាជាតិបារាំង ហើយមេដឹកនាំពិភពលោកក៏បានបង្ហាញការសោកស្តាយផងដែរ។ គេមិនទាន់បានដឹងមូលហេតុពិតប្រាកដដែលបណ្តាលឲ្យមានភ្លើងឆាបឆេះនៅឡើយទេ។
រូបថតៈ CNN
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP យប់ថ្ងៃចន្ទ ប្រជាជាតិក្រុងប៉ារីសរាប់ពាន់នាក់ប្រមូលផ្តុំគ្នាតាមដងផ្លូវសំឡឹងមើលអាគារ Notre Dame ដែលកំពុងឆាបឆេះទាំងសោកសៅ និងមានខ្លះស្រក់ទឹកភ្នែក ដោយគិតថា សំណង់ដ៏ចំណាស់នេះប្រហែលជាមានតែនៅក្នុងសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រប៉ុណ្ណោះពីអំណឹះនេះតទៅ។
នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ អាជ្ញាធរបារាំងបានអះអាងថា ភ្លើងដែលឆាបឆេះស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងទាំងស្រុង ហើយវត្ថុបុរាណមានតម្លៃជាច្រើនត្រូវបានសង្គ្រោះផុតពីគ្រោះថ្នាក់ដែរ។
ដោយឡែក ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង បានទៅពិនិត្យទីតាំងកើតហេតុផ្ទាល់ និងបានថ្លែងទាំងអារម្មណ៍សោកស្តាយដូច្នេះ៖ «វាជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាអក្សរសាស្ត្រ និងជាប្រឌិតញាណរបស់យើង ហើយកជាកន្លែងដែលយើងទទួលបានបទពិសោធន៍ដ៏អស្ចារ្យដែរ»។ ហើយមេដឹនាំបារាំងរូបនេះក៏បានសន្យារៀបចំកម្មវិធីរ៉ៃអង្គាសថវិកាអន្តរជាតិដើម្បីកសាងវិហានេះឡើងវិញដែរ។
តាមពិតទៅ Notre Dame ជាសំណង់ដ៏ចំណាស់បំផុតមួយនៅបារាំង ដោយត្រូវបានសាងសង់ឡើងដំបូងចុងសតវត្សទី ១២ ខណៈដែលអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រភាគច្រើនចាត់ទុកឆ្នាំ ១១៦៣ ជាឆ្នាំដែលចាប់ផ្តើមសាងសង់ និងបញ្ចប់ជាស្ថាពរនៅឆ្នាំ ១៣៤៥។ នៅសវត្សទី ១៩ កំពូលកណ្តាលរបស់វិហារនេះត្រូវបានសង់ឡើងក្រោមគម្រោងស្ដារឡើងវិញដោយការជំរុញពីរឿងប្រលោមលោករបស់លោក Victor Hugo « The Hunchback of Notre-Dame» ក្នុងឆ្នាំ ១៨៣១។
សំណង់នេះក៏ធ្លាប់មានប្រវត្តិសាស្ត្រយូរអង្វែង និងធ្លាប់ជាទីតាំងដ៏សំខាន់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្របារាំងកន្លងមកផង។ ជាឧទាហរណ៍ Notre Dame ធ្លាប់ជាទីតាំងដែលព្រះចៅណាប៉ូឡេអុង បាណាប៉ាត ប្រារព្ធពិធីឡើងគ្រងរាជ្យជាចៅអធិរាជបារាំងថែមទៀត។
រូបថតៈ CNBC News
ថ្ងៃ ២៤ ខែសីហា វាជាកន្លែងប្រកាសពីការរំដោះទីក្រុងពីពួកណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់ និងបញ្ចប់សករាជដ៏ខ្មៅងងឹតដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាល្លឺម៉ង់ជំនាន់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរដែរ។ ក្នុងរយៈពេល ២៦ ឆ្នាំក្រោយមក Notre Dame ក្លាយជាទីកន្លែងប្រារព្ធបុណ្យសព ប្រធានាធិបតី Charles de Gaulle ដែលជាពិធីដ៏កម្រដើម្បីឧទ្ទិស និងរំលឹកគុណដល់មេដឹកនាំដែលដឹកនាំបារាំងក្នុងសម័យសង្គ្រាម។
មកដល់បច្ចុប្បន្ន អ្នកទេសចរ និងអ្នកមានជំនឿលើគ្រឹស្តសាសនានិកាយរ៉ូម៉ាំងកូតូលិកប្រហែលជា ១៤ លាននាក់ទៅទស្សនាវិហារ Notre-Dame រៀងរាលឆ្នាំផងដែរ។
ដោយឡែក ក្រោយការឆាបឆេះនេះ ប្រជាជនទូទាំងពិភពលោក និង មេដឹកនាំជាច្រើននាក់បានបង្ហាញការសោកស្តាយនិងបួងសួងចំពោះខូចខាតដ៏ធំធេងនៃមរតកប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រជាជាតិបារាំងនៅពេលនេះ ។ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប លោក Donald Tusk បានបង្ហាញសាមគ្គីភាពជាមួយប្រជាជនបារាំងដែលកំពុងប្រឈមនឹងទុក្ខសោកដែរ។ ប្រជាធិបតីអាមេរិកបច្ចុប្បន្នលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានបង្ហាញអារម្មណ៍សោកស្តាយចំពោះការខូចខាតធនធានដ៏អស្ចារ្យបំផុតមួយ និងជាផ្នែកមួយនៃជីវិត និងវប្បធម៌របស់មនុស្សជាតិ។
ចំណែកអតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បង្ហាញសារសោកស្តាយ និងចូលរួមរំលែកទុក្ខសោកចំពោះការខាតបង់នៃប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រជាជាតិបារាំងដែរ។ ឯសម្តេច ប៉ាប ហ្វ្រង់ស៊ីស នៃបុរីវ៉ាទីកង់ឯណោះវិញភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំង និងមានអារម្មណ៍សោកសង្រែងចំពោះការដំណឹងដ៏សោកសៅនៃការឆាបឆេះវិហារដែលមានប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏យូរលង់នេះដូចគ្នា៕
（សរុបព័ត៌មាន ដោយ ស្រីព្រេជ）
មតិពីមិត្តអ្នកអាន