ការសំពះគឺជាការសម្តែងគារវកិច្ច ឬ ការប្រតិបត្តិគ្នាទៅវិញទៅមករបស់មនុស្សទូទៅក្នុងសង្គម ពិសេសពុទ្ធសាសនិកជន ប៉ុន្តែបើនិយាយដល់ការសំពះនេះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានប្រកាន់យកធ្វើជាទំនៀមទំលាប់ប្រពៃណីរបស់ខ្លួនតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ដោយចាស់ពីដើមបានយល់ថាការសំពះគឺជាការគោរព ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញពីកាយវិការទន់ភ្លន់ សុភាពរាបសា មានសុជីវធម៌ និង ផ្តល់តម្លៃឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ។
យ៉ាងណាមិញសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរណាដែលមិនចេះសំពះ ឬ សំពះមិនត្រឹមត្រូវតាមក្បួតខ្នានបានកំណត់ អាចនឹងត្រូវគេដៀលថាមនុស្សគ្មានអរិយ្យធម៌ ។ ការសំពះរបស់ខ្មែរគឺមានក្បួនខ្នាតត្រឹមត្រូវ និង ច្បាស់លាស់ ទៅតាម ឋានៈ តួនាទី និង អាយុ ដែលមាន ៥ របៀបផ្សេងៗគ្នា ។ ចំពោះចាស់ៗពីសម័យដើម ឬ ត្រឹមឪពុកម្តាយយើងឡើងទៅលើ គឺពួកលោកប្រកាន់ខ្ជាប់ណាស់នូវការសំពះដើម្បីបង្ហាញក្តីគោរពគ្នាទៅវិញទៅមកនេះ ប៉ុន្តែបើយើងងាកមកមើលយុវជន ឬ ក្មេងៗសម័យឥលូវមួយចំនួនតូចមិនសូវឡើយ ដោយហេតុផលមិសមទំនងមួយចំនួន ដូចជា អៀនមិនហ៊ានលើកដៃសំពះឡើយ ម្យ៉ាងគិតថាមិនសូវចាំបាច់ និង អ្នកខ្លះសំពះឱ្យតែបានៗ ដោយមិនបានយល់ច្បាស់ពីរបៀបសំពះត្រឹមត្រូវតាមក្បួនខ្នាតឡើយ ពោលគឺពួកគេតែងតែបានមើលរំលងលើការសំពះនេះ ។
របៀបសំពះខ្មែរ
នាថ្ងៃនេះ «ប្រជាប្រិយ» ក៏សូមចូលរួមជាថ្មី ដើម្បីពាំនាំនូវវិធីសំពះដែលជាប្រៃណីដ៏ផូរផង់របស់ខ្មែរមានទាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយនោះ មកបង្ហាញប្រិយមិត្ត ពិសេសយុវវ័យមួយចំនួនតូចដែលតែងតែស្រពិចស្រពិល និង មើលរំលងការសំពះ ឬ សំពះមិនត្រូវតាមក្បួន ឱ្យងាកត្រឡប់មកសំពះដោយវិធីត្រឹមត្រូវ និង តាមក្បួនបានកំណត់វិញ ចៀសវាងជាតិសាសន៍ដទៃដៀលត្មះ ។
១- ដៃផ្គុំដាក់ត្រឹមដើមទ្រូង ៖ សំពះអ្នកមានវ័យ ឬ ឋានៈស្មើគ្នា មិត្តភក្តិ ឬក៏អ្នកមានវ័យច្រើន ឋានៈខ្ពស់ជាង សំពះអ្នកមានវ័យ ឬ ឋានៈទាបជាង ។
២- ចុងម្រាមដៃផ្គុំដាក់ត្រឹមមាត់ ៖ សំពះអ្នកមានវ័យ ឬ ឋានៈខ្ពស់ជាង និង ចៅហ្វាយនាយ ។
៣- ចុងម្រាមដៃផ្គុំដាក់ត្រឹមចុងច្រមុះ ៖ សំពះឪពុកម្តាយ អាណាព្យាបាល ជីដូនជីតា និង គ្រូបាធ្យាយ ជាដើម ។
៤- ចុងម្រាមដៃដាក់ចំប្រជុំចិញ្ចើម ៖ សំពះព្រះសង្ឃ និង ព្រះមហាក្សត្រ ។
៥- ផ្គុំម្រាមមេដៃដាក់ត្រឹមប្រជុំចិញ្ចើមឡើងលើ ៖ សំពះព្រះរតនត្រ័យ ព្រះព្រហ្ម ទេវតា និង ការបួងសួងផ្សេងៗ ។
ទាំងនេះហើយគឺជាការសំពះរបស់ខ្មែរដ៏ត្រឹមត្រូវ និង ច្បាស់លាស់ទៅតាមក្បួនខ្នាត ដែលជាតិសាសន៍ផ្សេងពុំមានរបៀបសំពះតាមក្បួនខ្នាតដូច្នេះឡើយ ។ ដូច្នេះក្នុងនាមជាកូនខ្មែរ គួរណាស់តែយល់ដឹងពីរបៀប ក៏ដូចជាវិធីសំពះខ្មែរនេះឱ្យបានច្រើន និង សំពះឱ្យត្រឹមត្រូវតាមក្បួន ដើម្បីបង្ហាញពីប្រពៃណីខ្មែរមួយនេះទៅកាន់ពិភពលោកបានដឹងថាខ្មែរយើងមានរបៀបសំពះដែលប្រកបទៅដោយសុជីវធម៌ និង ការឱ្យតម្លៃគ្នាយ៉ាងល្អផូរផង់ ៕
(ប្រភពព័ត៌មាន: popular.com.kh)
មតិពីមិត្តអ្នកអាន