យុគមស័យ - សកម្មភាពថ្មីៗនេះ របស់ចិននៅសមុទ្រខាងកើតបានរំលោភលើអនុសញ្ញានៃអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ ១៩៨២ (UNCLOS) ដែលប្រទេសនេះជាហត្ថលេខីផងដែរ។
អន្តរជាតិថ្កោលទោសចំពោះសកម្មភាពខុសច្បាប់របស់ចិននៅសមុទ្រខាងកើត។
ទំព័រ Eurasia Review បានចុះផ្សាយដោយអ្នកកាសែតជើងចាស់ឥណ្ឌូណេស៊ីម្នាក់ដែលតវ៉ាប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពខុសច្បាប់របស់ចិននៅសមុទ្រខាងកើត ជាពិសេសនៅតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក Tu Chinh របស់វៀតណាម។
អត្ថបទបានបញ្ជាក់ថា ចលនាថ្មីរបស់ចិននៅសមុទ្រខាងកើតបានរំលោភលើអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ ១៩៨២ ដែលប្រទេសនេះបានចុះហត្ថលេខាផងដែរនិងបង្កឱ្យស្ថានភាពសមុទ្រខាងកើតកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន។ អ្នកនិពន្ធរូបនេះក៏បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះភាពស្មោះត្រង់របស់វៀតណាមក្នុងការស្នើសុំឱ្យចិនដកនាវារបស់ខ្លួនចេញពីតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក Tu Chinh។
អត្ថបទបង្ហាញពីសកម្មភាពរបស់ចិននៅសមុទ្រខាងកើតដែលត្រូវបានថ្កោលទោសដោយប្រទេសនិងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាច្រើន។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានរិះគន់សកម្មភាពឯកតោភាគីនិងបង្កហេតុរបស់ចិន។
ប្រទេសជប៉ុន សហភាពអឺរ៉ុប (EU) បារាំង អាល្លឺម៉ង់ ចក្រភពអង់គ្លេស កាណាដា អូស្រ្តាលីនិងប្រទេសដទៃទៀតក៏បានរិះគន់សកម្មភាពឯកតោភាគីរបស់ចិននៅសមុទ្រខាងកើតនិងបានអំពាវនាវឱ្យមានការការពារសណ្តាប់ធ្នាប់ផ្អែកលើច្បាប់អន្តរជាតិ។
សមាគមមេធាវីប្រជាធិបតេយ្យអន្តរជាតិ (IADL) ក៏បានរិះគន់ចិនចំពោះការរំលោភសិទ្ធិស្របច្បាប់របស់វៀតណាមនៅតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក Tu Chinh។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្ងៃទី ៦ សីហារបស់ខ្លួន IADL បានអះអាងថាសកម្មភាពរបស់ចិនបានរំលោភយ៉ាងច្បាស់នូវសិទ្ធិរបស់វៀតណាមដែលបានកត់ត្រានៅក្នុង UNCLOS និង“ ស្នើឱ្យចិនបញ្ឈប់សកម្មភាពរំលោភអធិបតេយ្យនិងសិទ្ធអធិបតេយ្យភាពនិងយុត្តាធិការរបស់វៀតណាម បញ្ឈប់សកម្មភាពដែលធ្វើឱ្យស្មុគស្មាញដល់ស្ថានភាពបង្កើនភាពតានតឹងក្នុងចំណោមភាគីពាក់ព័ន្ធនិងផ្តោតលើការកសាងទំនុកចិត្តដើម្បីរក្សាសន្តិសុខសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅសមុទ្រខាងកើតជាពិសេសនិងតំបន់ជាទូទៅ។
យោងតាមអ្នកនិពន្ធនៃអត្ថបទនោះរឿងដំបូងនិងសំខាន់បំផុតអាស៊ាននិងសហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវធ្វើដើម្បីទប់ស្កាត់ចិនគឺថ្កោលទោសចំពោះសកម្មភាពបង្កហេតុជាឯកតោភាគីរបស់ចិនដែលរំលោភលើច្បាប់អន្តរជាតិដែលទាក់ទងនឹងតំបន់សិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខនិងទ្វីបនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
អ្នកនិពន្ធអះអាងថាអាស៊ានចាំបាច់ត្រូវតែបង្រួបបង្រួមនិងបង្កើតការយល់ដឹងរួមគ្នានៅក្នុងប្លុកស្តីពីបញ្ហាសមុទ្រខាងកើត។ លើសពីនេះអាស៊ានចាំបាច់ត្រូវជំរុញការអនុវត្តពេញលេញនៃសេចក្តីប្រកាសស្តីពីការប្រព្រឹត្តរបស់ភាគីនានានៅសមុទ្រខាងកើត (DOC) ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពតានតឹងនិងជៀសវាងជម្លោះ និងឈានដល់ក្រមប្រតិបត្តិរបស់ភាគីនានានៅសមុទ្រខាងកើត (COC) មានប្រសិទ្ធិភាពចាប់បង្ខំកិច្ចស្របច្បាប់ និងផ្អែកលើ UNCLOS និងវិធានអន្តរជាតិដទៃទៀត។
ជាមួយគ្នានេះកាសែត The Times of India របស់ឥណ្ឌាបានចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី ៤ ខែកញ្ញាថាសកម្មភាពរបស់ចិននៅសមុទ្រខាងកើតគឺជាកត្តាដែលជំរុញឱ្យប្រទេសនានាសម្របសម្រួលដោះស្រាយបញ្ហានេះ។
យោងតាមអត្ថបទនោះប៉ុន្មានខែកន្លងមកនេះគឺជារយៈពេលមួយនៃភាពតានតឹងនៅសមុទ្រខាងកើត។ ប្រទេសចិនបានធ្វើសកម្មភាពជាឯកតោភាគីដែលគំរាមកំហែងដល់សន្តិភាពនិងសន្តិសុខក្នុងតំបន់។
ទោះយ៉ាងណាអត្ថបទនេះប្រកែកថាប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍និងអ្នកដែលមានផលប្រយោជន៍នៅសមុទ្រខាងកើតមានសញ្ញាតឹងតែង។ នៅម៉ាល់ឌីវសន្និសីទមហាសមុទ្រឥណ្ឌាបានជួបប្រជុំគ្នានៅថ្ងៃទី ៣-៤ ខែកញ្ញាដោយផ្តោតលើសន្តិសុខដែនសមុទ្រសេរីភាពនាវាចរណ៍ ការអនុវត្ត UNCLOS ១៩៨២ និងបង្កើតយន្តការក្នុងតំបន់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពដើម្បីដឹង ច្បាប់អន្តរជាតិ។
ថ្មីៗនេះក្នុងដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីម៉ាឡេស៊ីលោក Mahathir Mohamad មកកាន់ប្រទេសវៀតណាម ភាគីទាំងពីរបានសង្កត់ធ្ងន់ពីសារសំខាន់នៃការថែរក្សាសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅសមុទ្រខាងកើតដោយសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើសារៈសំខាន់នៃការអត់ធ្មត់ខ្លួនឯង គ្មានយោធានិងអនុវត្តតាមកាតព្វកិច្ចច្បាប់អន្តរជាតិ។
កាសែតនេះបានអំពាវនាវឱ្យប្រទេសចិនអត់ធ្មត់នៅសមុទ្រខាងកើតចូលរួមកិច្ចពិភាក្សា ជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌចាំបាច់ រក្សាច្បាប់អន្តរជាតិនិងធានាសន្តិសុខនៅសមុទ្រខាងកើត។ ប្រទេសចិនត្រូវតែសម្របសម្រួលជាមួយអាស៊ានដើម្បីលើកកម្ពស់ COC ដែលមានចាប់បង្ខំកិច្ចស្របច្បាប់។
កាសែតនេះបានអំពាវនាវឱ្យប្រទេសចិនអត់ធ្មត់នៅសមុទ្រខាងកើតចូលរួមកិច្ចពិភាក្សា ជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌចាំបាច់ រក្សាច្បាប់អន្តរជាតិនិងធានាសន្តិសុខនៅសមុទ្រខាងកើត។ ប្រទេសចិនត្រូវតែសម្របសម្រួលជាមួយអាស៊ានដើម្បីលើកកម្ពស់ COC ដែលមានចាប់បង្ខំកិច្ចស្របច្បាប់។
លោកបណ្ឌិត Gerhard Will។
សហភាពអឺរ៉ុបនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែសីហា បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយស្តីពីសមុទ្រខាងកើតនិងប្រទេសទាំង ៣ គឺអាល្លឺម៉ង់ អង់គ្លេសនិងបារាំង បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនៅថ្ងៃទី ២៩ សីហាដែលជាសកម្មភាពគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ តាមលោកថាខុសពីពេកមុនសមុទ្រខាងកើតគ្រាន់តែជាបញ្ហាមួយក្នុងចំណោមបញ្ហាជាច្រើនក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ដែលពេលនេះ EU ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍សំដៅតែលើស្ថានភាពសមុទ្រខាងកើតដែលបង្ហាញថាអឺរ៉ុបទទួលស្គាល់បញ្ហានេះធ្វើតាមស្តង់ដារថ្មីមួយដែលធ្វើឱ្យសមុទ្រខាងកើតក្លាយជាបញ្ហាអន្តរជាតិ។
យោងតាមលោកបណ្ឌិត Gerhard Will គោលបំណងនៃការផ្លាស់ប្តូរនេះគឺដើម្បីបញ្ជាក់ថាសមុទ្រខាងកើតគឺមិនត្រឹមតែទាក់ទងនឹងផលប្រយោជន៍ក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះទេថែមទាំងទាក់ទងនឹងផលប្រយោជន៍អន្តរជាតិផងដែរ។
លើសពីនេះទៀតសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់អឺរ៉ុបស្តីពីសមុទ្រខាងកើតក៏បញ្ជាក់ផងដែរថាសហគមន៍អន្តរជាតិចង់ដោះស្រាយបញ្ហានេះស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ ៕
(ប្រែសម្រូលដោយវិច្ឆិកា)
មតិពីមិត្តអ្នកអាន