យុគសម័យ - កាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែឧសភា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ីលោកស្រី Retno Marsudi បានឲ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៅសមុទ្រខាងកើតដែលជាកន្លែងដែលអាចមានភាពតានតឹងកើនឡើង ខណៈពេលដែលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនៃសមូហភាពសកលត្រូវបានផ្តោតលើការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺរាតត្បាតកូវិដ១៩។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ីលោកស្រី Retno Marsudi។ (ប្រភព៖ Yenisafak)
នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានតាមអ៊ិនធឺរណែត រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ីបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារសំខាន់នៃការថែរក្សាសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅសមុទ្រខាងកើត រួមទាំងការធានាសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍និងអាកាសចរណ៍ ទន្ទឹមនឹងនេះអំពាវនាវឱ្យគ្រប់ភាគីទាំងអស់គោរពច្បាប់អន្ដរជាតិ ជាពិសេសអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីច្បាប់សមុទ្រ (UNCLOS) ឆ្នាំ ១៩៨២ ។
ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីបានអំពាវនាវឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់អត់ធ្មត់និងមិនចាត់វិធានការដែលនឹងបង្កអន្តរាយដល់ការជឿទុកចិត្តគ្នានិងចងចាំនៅក្នុងការចរចាស្តីពីក្រមប្រតិបត្តិរបស់ភាគីនានានៅសមុទ្រខាងកើត (COC) ត្រូវបានពន្យារពេលដោយសារជំងឺរាតត្បាតកូវិដ។
ផ្តួចផ្តើមដោយសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) និងចិន COC មានដំណើរការចរចាដើម្បីឈានចូលជុំទី ២ នៅខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៩ ដែលគេរំពឹងថានឹងជួយដោះស្រាយជម្លោះនិងក្លាយជាក្រមប្រតិបត្តិនៅសមុទ្រខាងកើត។
លោកស្រី Retno ក៏បានឲ្យដឹងផងដែរថាប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីជឿជាក់ថាស្ថានភាពអំណោយផលនៅសមុទ្រខាងកើតអាចគាំទ្រដល់ដំណើរការចរចា COC ។ ដូច្នេះប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីនៅតែប្តេជ្ញាចិត្តដើម្បីធានានូវដំណោះស្រាយ COC ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពច្រើននិងអាចធ្វើទៅបានសូម្បីតែក្នុងការរីករាលដាលនៃជំងឺផ្តាសាយបក្សី Covid-19 ។
មុននេះ ក្រុមនាវាស្ទង់ភូមិសាស្ត្រ Hǎiyáng Shíyóu 8 របស់ប្រទេសចិនដើរតាមនាវារុករកប្រេង West Capella របស់ក្រុមហ៊ុនប្រេងរដ្ឋ Petronas នៃម៉ាឡេស៊ី ដែលកំពុងធ្វើដំណើរការនៅក្នុងសមុទ្រដែនដីនៃប្រទេសនេះ។ នាថ្ងៃទី ១៤ ខែមេសា នៅពេល Hǎiyáng Shíyóu 8 របស់ចិនចូលក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ (EEZ) របស់វៀតណាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនបានប្រកាសថា នាវានេះកំពុងដំណើរការធម្មតានិងចោទប្រកាន់មន្រ្តីអាមេរិកថាបានបរិហារកេរ្តិ៍ក្រុងប៉េកាំង។
សូមរំលឹកថា នាថ្ងៃទី១៤ខែមេសាឆ្នាំ២០២០ ឆ្លើយនឹងសំនួររបស់អ្នកយកព័ត៌មានអំពីព័ត៌មានថានាវាចិនមួយក្រុមដែលចូលទៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់វៀតណាម អ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រសួងការបរទេសវៀតណាមលោកស្រី Le Thi Thu Hang បានអះអាងថា “វៀតណាមបានលើកឡើងនូវទស្សនៈរបស់ខ្លួនអំពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាននៃការរំលោភបំពានរបស់ក្រុមនាវាចិន Hǎiyáng Shíyóu 8 លើទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ សន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពនៅសមុទ្រខាងកើតក៏ដូចជាក្នុងតំបន់។ សម្រាប់ហេតុផលទាំងនេះ វៀតណាមតម្រូវឱ្យប្រទេសចិនបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការរំលោភបំពានដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនេះនិងដកក្រុមនាវាទាំងអស់ចេញពីដែនសមុទ្ររបស់វៀតណាម”។
កាលពីដើមខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៩ ចិនបានបញ្ជូននាវាស្ទង់ភូមិសាស្ត្រ Hǎiyáng Shíyóu 8 រំលោភបំពានលើតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខនិងតំបន់ខ្ពង់រាបបាតសមុទ្ររបស់វៀតណាមនៅសមុទ្រខាងកើត។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាម លោកស្រី Le Thi Thu Hang បានបញ្ជាក់បន្ថែមថាវៀតណាមប្រឆាំងដាច់ខាតចំពោះនាវាស្ទង់ភូមិសាស្ត្រ Hǎiyáng Shíyóu 8 របស់ចិនដែលកំពុងបន្តរំលោភបំពានដ៏ធ្ងនើធ្ងរលើអធិបតេយ្យភាព សិទ្ធិអធិបតេយ្យភាព និងយុត្តាធិការរបស់វៀតណាមលើដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួនដែលត្រូវបានកំណត់ស្របតាមបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់ស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ ១៩៨២ (UNCLOS) ។
លោកស្រី Le Thi Thu Hang បានអះអាងថា “វៀតណាមបានលើកឡើងនូវទស្សនៈរបស់ខ្លួនអំពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាននៃការរំលោភបំពានរបស់ក្រុមនាវាចិន Hǎiyáng Shíyóu 8 លើទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ សន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពនៅសមុទ្រខាងកើតក៏ដូចជាក្នុងតំបន់។ សម្រាប់ហេតុផលទាំងនេះ វៀតណាមតម្រូវឱ្យប្រទេសចិនបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការរំលោភបំពានដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនេះនិងដកក្រុមនាវាទាំងអស់ចេញពីដែនសមុទ្ររបស់វៀតណាម”៕
(ប្រែសម្រូលដោយវិច្ឆិកា)
មតិពីមិត្តអ្នកអាន