អ្នកសិក្សាជប៉ុន៖ អាស៊ានចាំបាច់ត្រូវរួបរួមគ្នាក្នុងបញ្ហាសមុទ្រខាងកើត

ប្រទេសវៀតណាមមិនត្រឹមតែមានសកម្មភាពសមុទ្រនៅសមុទ្រខាងកើតប៉ុណ្ណោះទេប៉ុន្តែវៀតណាមក៏ជាភាគីដែលមានជម្លោះដែនដីផងដែរ។​

សាស្រ្តាចារ្យ Go Ito នៃសាកលវិទ្យាល័យ Meiji នាពេលថ្មីៗនេះបានបោះពុម្ពផ្សាយអត្ថបទមួយនៅក្នុងទិនានុប្បវត្តិ Sakai ដែលមានចំណងជើងថា «អាស៊ានអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេសដំបូង» ។ អត្ថបទបានអំពាវនាវឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាននិងសាមគ្គីភាពក្នុងបញ្ហាសមុទ្រខាងកើតដោយនិយាយថាប្រទេសចិនកំពុងជំរុញយុទ្ធសាស្ត្រដើម្បីកសានង « អំណាចសមុទ្រ» ខណៈពេលការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺកូវិដ១៩ កំពុងតែរីកដុះដាល រួមទាំងការប្រកាសអំពីការបង្កើតអ្វីគេហៅថា អង្គភាពរដ្ឋបាលសម្រាប់ប្រជុំកោះ Hoang Sa (Paracel Island) និង Truong Sa (Spratly Island) នៃប្រទេសវៀតណាម។ លោកក៏បានវាយតម្លៃថាវៀតណាមទទួលបានជោគជ័យជាច្រើនក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។

នយោបាយអន្ដរជាតិកំពុងផ្លាស់ប្តូរគុណភាពរបស់ខ្លួន

នៅខែមេសាឆ្នាំ ២០២០ ស្ថានភាពនៃជំងឺរាតត្បាតកូវិដ១៩ នៅក្នុងប្រទេសចិនបានថយចុះហើយ ប្រទេសនេះបានបរិច្ចាគម៉ាសទៅប្រទេសផ្សេងទៀត។ ប្រទេសជាច្រើនដែលទទួលបានម៉ាស បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះសកម្មភាពនេះ។

ទន្ទឹមនឹងនេះនៅក្នុងវិវិត្តដទៃទៀត គិតត្រឹមខែមីនា ចំនួននាវារបស់ចិនដែលកំពុងប្រតិបត្តិការក្នុងដែនទឹកនៅជាប់នឹងប្រជុំកោះ Senkaku (ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា Diàoyútái Qúndǎo) បានកើនឡើងចំនួន ៥០% បើប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំមុន។ លើសពីនេះទៀតនៅដើមខែមេសា រដ្ឋាភិបាលចិនបានប្រកាសអំពីការបង្កើតអ្វីហៅថាតំបន់រដ្ឋបាល «Xisha» និង «Nansha»សម្រាប់ប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa របស់វៀតណាម។

ទោះបីសហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងផ្តោតលើការដោះស្រាយជាមួយកូវិដ១៩ ក៏ដោយក៏ចិនកំពុងផ្តោតលើការត្រួសត្រាយផ្លូវដើម្បីក្លាយជាមហាអំណាចសមុទ្រ។

អាស៊ានចាំបាច់ត្រូវបញ្ជាក់ពី«ឯករាជ្យ» «ម្ចាស់ការ» និង «មជ្ឈមណ្ឌល»

ដូច្នេះតើសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) គួរមានអាកប្បកិរិយាយ៉ាងណាចំពោះការផ្លាស់ប្តូរដ៏ធំនៅក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិទាំងមូល? បើប្រៀបធៀបទៅនឹងឥទ្ធិពលនៃសហរដ្ឋអាមេរិកចិនសហភាពអ៊ឺរ៉ុប ឥទ្ធិពលរបស់អាស៊ាននៅក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិមានកម្រិត ប៉ុន្តែធំល្មមសម្រាប់អាមេរិកនិងចិនត្រូវយកចិត្តទុកដាក់។

ប្រទេសវៀតណាមគឺជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំនេះ ដែលជាពេលវេលាចុងក្រោយក្នុងឆ្នាំ ២០១០ អាស៊ានបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំប្រកបដោយជោគជ័យរួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងរុស្ស៊ីនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា (EAS) ។ ការរៀបចំសន្និសីទអន្តរជាតិពហុភាគីនឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដល់ការកែលំអបរិយាកាសសន្តិសុខនៅទូទាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍និងអាស៊ី - ប៉ាស៊ីហ្វិក (ហើយថ្មីៗនេះមហាសមុទ្រឥណ្ឌា - ប៉ាស៊ីហ្វិក) ។

គោលនយោបាយ «មហាអំណាចសមុទ្រ» របស់ចិនរួមបញ្ចូលទាំងអំណះអំណាង «សម្រាប់ចិន ដោយចិន របស់ចិន» ដែលជារឿយៗមិនអំណោយផលដល់ទូកទាំងអស់ដែលប្រតិបត្តិការនៅសមុទ្រខាងកើត។

ប្រទេសវៀតណាមមិនត្រឹមតែមានសកម្មភាពសមុទ្រនៅសមុទ្រខាងកើតប៉ុណ្ណោះទេប៉ុន្តែវៀតណាមក៏ជាភាគីដែលមានជម្លោះដែនដីផងដែរ ដូច្នេះវាចាំបាច់ត្រូវនាំបញ្ហាសមុទ្រខាងកើតមកដាក់លើតុដើម្បីពិភាក្សាលើរបៀបវារៈរបស់អាស៊ានដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រនៃសហគមន៍អន្តរជាតិរួមទាំងប្រទេសជប៉ុន។ នៅចុងខែមីនាវៀតណាមក៏បានដាក់ជូនឯកសារដល់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃបញ្ហាសមុទ្រខាងកើត។

នៅឆ្នាំនេះ នៅពេលសន្តិសុខក្នុងតំបន់ទាំងមូលពិបាកពិភាក្សាអំពីសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដោយមានការចូលរួមពីមហាអំណាច ដូច្នេះអាស៊ានគួរតែជាកន្លែងមួយដើម្បីបញ្ជាក់ឡើងវិញនូវ «ឯករាជ្យ» និង «ម្ចាស់ការ» និង «មជ្ឈមណ្ឌល» ៕

（ប្រែសម្រូលដោយវិច្ឆិកា）

（ប្រែសម្រូលដោយវិច្ឆិកា）