អតីតមន្ត្រីហ្វីលីពីនសំដែងការប្រឆាំងជំទាស់ចិនពីការបង្កើតស្រុកចំនួន ២ នៅសមុទ្រខាងកើត

អតីតរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសហ្វីលីពីនលោក Albert del Rosario (រូបថត៖ Reuters)

ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែមេសា អតីតរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសហ្វីលីពីនលោក Albert del Rosario បានឲ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីនបានធ្លាប់លើកឡើងការជំទាស់ទៅនឹងការបុកលិចនាវាវៀតណាមរបស់ចិននៅសមុទ្រខាងកើត ប៉ុន្តែឥឡូវនេះក៏ចាំបាច់ត្រូវលើកឡើងការជំទាស់ចំពោះការប្រកាសរបស់ចិនក្នុងការបង្កើតអ្វីដែលហៅថា“ស្រុក Xisha” និង“ ស្រុក Nansha” ខេត្តហៃណាន (Hainan)។

លោក Albert del Rosario បានសង្កត់ធ្ងន់ថាហ្វីលីពីនចាំបាច់ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះសកម្មភាពថ្មីៗរបស់ចិននៅសមុទ្រខាងកើត ជាពិសេសនៅពេលដែលពិភពលោកទាំងមូលកំពុងប្រឈមមុខនឹងជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ (Covid-19) ដែលផ្ទុះឡើងពីទីក្រុងវូហានប្រទេសចិន។ ប្រទេសចិនកំពុងទាញយកផលប្រយោជន៍ពីពេលវេលាដ៏លំបាកនេះដើម្បីបន្តការទទូចទាមទារអ្វីដែលខុសច្បាប់ដោយពង្រីកអនុភាពរបស់ខ្លួននៅសមុទ្រខាងកើត ទោះបីជាមានការប្រឆាំងជំទាស់ពីសំណាក់ប្រជាជនហ្វីលីពីនក៏ដោយ ហើយបណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ាននិងពិភពលោកជាទូទៅនៅពេលដាក់ស្ថានីយ៍ស្រាវជ្រាវចំនួន ២ និងបុកលិចនាវានេសាទរបស់វៀតណាមមួយគ្រឿងនៅសមុទ្រខាងកើតនាពេលថ្មីៗនេះផងដែរ។

ទន្ទឹមនឹងនេះ ថ្លែងនៅចំពោះមុខវេទិកាតាមអ៊ិនធឺរណែតដែលរៀបចំឡើងដោយសមាគមអ្នកសារព័ត៌មានអន្តរជាតិនៅហ្វីលីពីន នាយកអង្គការស្តីពីគំនិតផ្តួចផ្តើមតម្លាភាពសមុទ្រអាស៊ី (AMTI) នៃមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រអន្តរជាតិ ( CSIS) លោក Gregory Polling បានមានប្រសាសន៍ថាអ្វីដែលចិនកំពុងធ្វើគឺមិនខុសពីសកម្មភាពដែលចិនធ្លាប់បានធ្វើក្នុងរយៈពេលកន្លងមកខណៈដែលបង្កើនការ«យាយី»ក្នុងការរុករកប្រេងឧស្ម័ននៅសមុទ្រខាងកើតនិងសកម្មភាពរបស់ប្រជានេសាទ។ យោងទៅតាមលោក Gregory Polling ប្រជាជនបានគិតថានៅពេលដែលមានការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតសកលគប្បីមានសុខសន្តិភាព ប៉ុន្តែប្រទេសចិនបែជាមិនបានទុកឲ្យ រឿងនោះកើតឡើងទេ។

គួរជម្រាបបន្ថែមទៀតថា វៀតណាមបានបញ្ជាក់ជាច្រើនលើកច្រើនសារនូវអធិបតេយ្យភាពស្របច្បាប់របស់ខ្លួនចំពោះប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa ព្រមទាំងអំពាវនាវឲ្យចិននិងភាគីនានា គោរពអធិបតេយ្យភាពរបស់វៀតណាមស្របទៅតាមច្បាប់អន្តរជាតិផងដែរ។ ហេតុដូច្នេះវៀតណាមស្នើឲ្យចិនត្រូវគោរពអធិបតេយ្យភាពរបស់វៀតណាម ឈប់ធ្វើរាល់សកម្មភាពដែលបង្កឡើងភាពតានតឹងនិងធ្វើឲ្យសភាពការណ៍កាន់តែស្មុគស្មាញថែមទៀតដែលប៉ះពាល់ដល់សន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅសមុទ្រខាងកើតនិងក្នុងតំបន់ក៏ដូចជាគាំទ្រចំពោះខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេសនានាក្នុងដំណើរការចរចាលើក្រមប្រតិបត្តិនៅសមុទ្រខាងកើត (COC) រវាងអាស៊ាននិងចិនផងដែរ៕

（បកប្រែដោយ ហេងវុធ្ធី）

（បកប្រែដោយ ហេងវុធ្ធី）