យុគសម័យ - ក្នុងនាមជាប្រទេសធំមួយ ប្រទេសចិនត្រូវតែមានការទទួល ខុសត្រូវខ្ពស់ក្នុងការចូលរួមចំណែកដល់សន្តិភាព ស្ថេរភាពនិងសន្តិសុខក្នុង តំបន់។
កោះ Phu Lam ស្ថិតក្នុងប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa របស់វៀតណាម ដែលត្រូវចិនទន្ទ្រានកាន់កាប់ខុសច្បាប់ (រូបថតៈ CSIS/AMTI)
នាពេលថ្មីៗនេះចិនទើបបានផ្ដល់សច្ចាប័នលើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តបង្កើតអ្វីដែលហៅថា “ខ័ណ្ឌ Xisha” និង “ខ័ណ្ឌ Nansha” ស្ថិតនៅទីក្រុង Sansha ខេត្ត Hainan គឺជាជាសកម្មភាពរំលោភបំពានច្បាស់ស្រឡះលើច្បាប់អន្តរជាតិយ៉ាង ធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសគឺរំលោភបំពានលើអធិបតេយ្យភាព និងសិទ្ធិអធិបតេយ្យ ភាពរបស់វៀតណាមចំពោះប្រជុំកោះ Hoang Sa (Paracel Island) និង Truong Sa (Spartly Island) របស់ វៀតណាម ។ ពិណាស់ថាវៀតណាមមានអធិបតេយ្យភាពដែល មិនអាច ប្រកែកបានឡើយចំពោះប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa តាំងពីយូរ ណាស់មកហើយក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។
យោងតាមការសម្រេចចិត្តគ្មានមូលហេតុច្បាស់ពីក្រសួងកិច្ចស៊ីវិលរបស់ចិន ការបង្កើតអ្វីដែលហៅថា “ខ័ណ្ឌកោះ Xisha” ត្រូវបានដាក់ស្ថិតនៅ លើកោះ Phu Lam (Woody Island) នៃប្រជុំកោះ Hoang Sa របស់វៀតណាម។ រីឯទីស្នាក់ការដែល ហៅថា “ខ័ណ្ឌកោះ Nansha” គឺស្ថិតនៅលើថ្មប៉ប្រះទឹក Chu Thap (Fiery Cross Reef) នៃប្រជុំកោះ Truong Sa របស់វៀតណាម។ សេចក្ដីសម្រេចចិត្តទាំងនេះរបស់ចិនបានទុយកជាមោឃៈទាំងស្រុង ដោយសារតែប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa គឺជាអធិបតេយ្យភាពស្របច្បាប់ទាំងស្រុងរបស់ វៀតណាម។
ភស្តុតាងដែលត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រ និងស្ថិតក្រោមគ្រប់គ្រងជាក់ស្ដែង
វៀតណាមមានអធិបតេយ្យភាពតាងពីយូរលងណាស់មកហើយ ចំពោះប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa ដែលសមស្របនឹងច្បាប់អន្តរជាតិ ស្ដីពីការកំណត់និងបញ្ជាក់ពីអធិបតេយ្យភាពទឹកដី។ លើសពីនេះទៅទៀត ភ័ស្តុតាងជាក់ស្ដែងទាំងនេះក៏ត្រូវបានរក្សាទុកក្នុងឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់វៀតណាម ក៏ដូចជារបស់ចិនតាំងពីសម័យសក្តិភូមិ និងរបស់ប្រទេសអឺរ៉ុបមួយចំនួន ដូចជាបារាំង ព័រទុយហ្កាល់ និងអេស្ប៉ាញជាដើម។ ឯកសារដែលនៅបន្សល់ទុកក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនយោបាយ រហូតមកដល់ពេលនេះ បានបញ្ជាក់ច្បាស់ពីអធិបតេយ្យភាពរបស់វៀតណាមលើប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa ។ ទីមួយគឺ បណ្ដាផែនទីវៀតណាមនាសតវត្សរ៍ទី ១៧ ដែលបានហៅប្រជុំកោះទាំងពីរ គឺជា កោះ Bai Cat Vang ហើយបានកត់ត្រាទុកនៅភូមិ Binh Son ខេត្ត Quang Ngai ។ ទីពីរគឺឯកសារបុរាណជាច្រើន របស់វៀតណាម ដូចជាឯកសារ Thien Nam Tu Chi Lo Do Thu (នាសតវត្សទី ១៩) Phu Bien Tap Luc ( ឆ្នាំ ១៧៧៦) – Dai Nam Thuc Luc Tien Bien (ឆ្នាំ ១៨៤៤-១៨៤៨) – Dai Nam Nhat Thong Chi (ឆ្នាំ ១៨៦៥-១៨៧៥) និង ឯកសាររដ្ឋបាលរបស់រាជវង្សានុវង្ស Nguyen (ឆ្នាំ ១៨០២-១៩៤៥) គឺសុទ្ធសឹងតែបានកាត់សម្គាល់ថារដ្ឋវៀតណាមបានបញ្ជូនក្រុម Hoang Sa ទៅក្នុងធ្វើ អាជីវកម្មនៅលើប្រជុំកោះទាំងនេះ។
រូបថតឯកសារ
ក្រៅពីនេះ សៀវភៅបុរាណ និងផែនទីបូរាណជាច្រើនរបស់បរទេសក៏បានបង្ហាញថាប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa ស្ថិតក្នុងអធិបតេយ្យភាពបស់វៀតណាមផងដែរ។ ចំណុចកំពូលនៃការប្រកាស និងកំណត់អធិបតេយ្យភាពរបស់វៀតណាមចំពោះប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa គឺ នាឆ្នាំ ១៨៦១ នៅពេលដែលព្រះមហាក្សត្រ Gia Long បានបញ្ជូនកងទ័ពទៅកាន់ប្រជុំកោះ Hoang Sa ដើម្បីបង្ហូតទង់ជាតិវៀតណាម ហើយប្រកាសអធិបតេយ្យភាព។ ពិតណាស់ថា បណ្ដាព្រះមហក្សត្ររាជវង្ស Nguyen សុទ្ធតែបានបញ្ជូនប្រជាជនទៅគ្រប់គ្រង និងធ្វើអាជីវកម្មនៅប្រជុំកោះ Hoang Sa និងប្រជុំកោះ Truong Sa។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៨៨៤ រដ្ឋអំណាចបារាំងនៅឥណ្ឌូចិនបានបន្តអនុវត្ត និងពង្រឹងអធិបតេយ្យភាពរបស់វៀតណាមលើប្រជុំកោះទាំងពីរនេះ។
មិនអាចព្រមទទួលអធិបតេយ្យភាពដោយការប្រើកម្លាំងអាវុធនោះឡើយ
ភ័ស្តុតាងពោលខាងលើទាំងនេះ ជាសក្ខីភាពអធិបតេយ្យភាព ដែលមិនអាចឈ្លោះប្រកែកបានរបស់វៀតណាមចំពោះប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa លើសពីនេះទៅទៀត តាមច្បាប់អន្ដរជាតិ ចិនបានរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ តាមរយៈការទន្ត្រានកាន់កាប់មិនស្របច្បាប់នៅប្រជុំកោះ Hoang Sa ដោយប្រើប្រាស់អាវុធកាលពីឆ្នាំ ១៩៧៤។ ជាពិសេសសកម្មភាពប្រដាប់អាវុធទុច្ចរិតននេះ មិនអាចបង្កើតឲ្យចិនមានអធិបតេយ្យភាពស្របច្បាប់នៅប្រជុំកោះ Hoang Sa បានឡើយ។ លោក Tran Duy Hai អតីតអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការព្រំដែនជាតិ បានចាត់ទុកថា“ក្រោយពេលដកទ័ពចេញពីវៀតណាម បារាំងបានប្រគល់ការគ្រប់គ្រងប្រជុំកោះ Hoang Sa ដល់រដ្ឋអំណាចសាធារណរដ្ឋវៀតណាម ហើយរដ្ឋអំណាចសាធារណរដ្ឋវៀតណាមបានអនុវត្តការគ្រប់គ្រង និងឈរជើងនៅប្រជុំកោះនេះ។ ប៉ន្តែចិនបានឆ្លៀតយកផលប្រយោជន៍ពី គ្រាសង្រ្គាម ដើម្បីវាយប្រហារទៅលើកងកម្លាំងសាធារណរដ្ឋវៀតណាម ដែលបានជើងជើងនៅប្រជុំកោះ Hoang Sa។ នោះគឺជាការពិតជាក់ស្ដែងនៃ ប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ការប្រើប្រាស់កម្លាំងអាវុធ ដើម្បីទន្ទ្រានកាន់កាប់ប្រជុំកោះ Hoang Sa មិនអាចបង្កើតអធិបតេយ្យភាពសម្រាប់ចិនបានឡើយ“។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាមលោកស្រី Le Thi Thu Hang
ជាមួយមានគោលបំណងចង់រួមវិភាគទានជាវិជ្ជមានដល់សន្តិភាពនិងការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់ ដោយចាត់ទុកទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរជាកត្តាសំខាន់ វៀតណាមជានិច្ចកាលខិតខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តពាក្យស្លោក ដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី តាមរយៈការសន្ទនា។ ប៉ុន្តែផ្ទុកទៅវិញ តើចិនបានធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បី“ អត់ធ្មត់អនុម័តលើការពិគ្រោះយោបល់មិត្តភាពដោះស្រាយបញ្ហានៅសមុទ្រឲ្យសមស្រប ធ្វើឲ្យសមុទ្រខាងកើតក្លាយទៅជាដែនសមុទ្រសន្តិភាព មិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដូចទៅនឹងស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងគោលការណ៍ ៦ ចំណុច ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសមុទ្រខាងកើត ដែលត្រូវបានវៀតណាមនិងចិនចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងប៉េកាំងកាលពីឆ្នាំ ២០១១ ដែរឬទេ? សំណួរនេះ ពិតជាច្បាស់លាស់ណាស់ហើយ។ បណ្ឌតិ មេធាវី Hoang Ngoc Giao ប្រធានវិទ្យាស្ថានសិក្សាស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយ ច្បាប់ និងការ អភិវឌ្ឍន៍ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ “ពិតណាស់ថា ភាគីចិននៅតែ បញ្ចេញមតិ ថា គោរពច្បាប់អន្តរជាតិ ប៉ុន្តែ តាមសកម្មភាពជាក់ស្ដែង គឺដូច្នេះ ឡើយ។ តាមទស្សនកិត្យានុភាពអន្តរជាតិ ឋានៈ និងការទទួលខុស ត្រូវនយោបាយ អន្តរជាតិ គឺច្បាស់ណាស់ថា ចិនបាន និងកំពុងបាត់បង់មុខមាត់ របស់ខ្លួន។ ហើយសាធារណៈមតិអន្តរជាតិចាំបាច់ត្រូវដឹងអំពី ប្រការនេះ ផងដែរ“។
ការដែលចិដនបានផ្ដល់សច្ចាប័នលើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តបង្កើតរបស់ដែលហៅថា “ខ័ណ្ឌ Xisha” និង “ខ័ណ្ឌ Nansha” ស្ថិតនៅក្នុងទីក្រុង Sansha ខេត្ត Hainan ប្រទេសចិនបានដើរបញ្ច្រាសទៅនឹងច្បាប់អន្តរជាតិ ក៏ដូចជា អ្វីៗដែលចិនចោតថាគឺបានធ្វើឲ្យកាត់បន្ថយការជឿទុកចិត្ត និងបង្កើតផលវិបាកដ៏គ្រោះថ្នាក់ជាច្រើនក្នុងតំបន់និងពិភពលោកផងដែរ៕
（បកប្រែដោយ ហេងវុធ្ធី）
មតិពីមិត្តអ្នកអាន