យុគសម័យ - អ្នកកាសែតឈ្មោះ Gia Tuong ធ្លាប់ធ្វើដំណើរទៅកាន់លំហរសមុទ្រជាមួយប្រជានេសាទ ទាំងក្នុង រយៈពេលដែលមាន“ នាវាប្លែកៗ” ដេញនាវានេសាទវៀតណាម គំរាមកំហែងនិងក៏ដូចជាក្នុងប៉ុន្មានថ្ងៃនៃសមុទ្រស្ងប់ស្ងាត់។ កាសែតយុគសម័យ សូមចុះផ្សាយអត្ថបទមួយរបស់អ្នកកាសែត ដែលសរសេរអំពិដំណើរទៅកាន់លំហរសមុទ្រមួយរបស់ប្រជានេសាទ នៅតំបន់សមុទ្រ Hoang Sa (Paracel Islands)
ជាច្រើនដងហើយ នាវានេសាទរបស់វៀតណាមត្រូវបានបន្លិចដោយនាវារបស់ចិនប៉ះទង្គិច ប៉ុន្តែអ្នកនេសាទនៅតែមិនចាកចេញពីកន្លែងនេសាទ។ ពួកគេគឺជាកម្លាំងសំខាន់មួយដែលបញ្ជាក់ថា កោះ Truong Sa (Spratlys) និង Hoang Sa (Paracel ) តាំងពីយូរណាស់មកហើយ ឥឡូវនេះនិងនៅពេលអនាគតជាកម្មសិទ្ធរបស់ប្រទេសវៀតណាម។
អ្នកកាសែត Gia Tuong ត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ធ្វើដំណើរការទៅកាន់លំហរសមុទ្រជាមួយប្រជានេសាទ។
ទ្រព្យសម្បត្តិទាំងឡាយបំរើការធ្វើដំណើរនេសាទតាមលំហរសមុទ្រ
នៅពេលដែលខ្ញុំបាននិយាយជាមួយលោក Nguyen Tan Lu ដែលជាម្ចាស់នាវា QNs95031 នៅភូមិ Dinh Tan ឃុំ Binh Chau ស្រុក Binh Son ខេត្ត Quang Ngai ខ្ញុំបានជួបលោក Lu ក្នុងដំណើរទៅកាន់សមុទ្រមួយ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖“ យើងជាអ្នកនេសាទរស់នៅភាគកណ្តាល គ្មានដីស្រែទេ ការនេសាទបានរកចិញ្ចឹមជីវភាពយើងខ្ញុំ ទ្រព្យសម្បត្តិទាំងឡាយរបស់គ្រួសារខ្ញុំដែលមកពីការនេសាទ។ សមុទ្រផ្តល់ប្រជានេសាទអ្វីៗ។ ពេលខ្លះប្រជានេសាទបានបាត់បង់ជីវិតរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែពួកគេនៅតែធ្វើដំណើរនេសាទតាមលំហរសមុទ្រ។
ប្រជានេសាទអុជធូប មុនពេញចេញធ្វើដំណើរទៅនេសាទ។
លោក Lu បាននិយាយឲ្យដឹងថា មានកន្លែងនេសាទដូច កោះHoang Sa (Paracel ) នាបច្ចុប្បន្ន ប្រជានេសាទជាច្រើនជំនាន់ នៅកោះ Ly Son ខេត្ត Quang Ngai បានជិះទូកនិងយាមកោះ។ ក្រៅពីនេះ មនុស្សជាច្រើននាក់បានពលីជីវិត និងដេកនៅបាតសមុទ្រ។ “ ដូច្នេះយើងមិនបោះបង់ចោលឆ្នេរសមុទ្រដែលឪពុករបស់យើងទុកឲ្យយើងទេ។ ទោះបីជាការងារនេសាទនៅសមុទ្របានប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ ។ ប៉ុន្តែចំពោះលោកLu ក៏ដូចជាប្រជានេសាទរាប់លាននាក់ផ្សេងទៀត ការធ្វើដំណើរទៅកាន់លំហរសមុទ្រមិនត្រឹមតែចិញ្ចឹមជីវភាពរស់នៅប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងការពារកន្លែងនេសាទសម្រាប់ទុកឲ្យកូនចៅរបស់ពួកគេទៀត ផង។
ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ ដែលចិនដាក់ឧបករណ៍ខួងបូមប្រេងបណ្តែតទឹក HD 981 ដោយខុសច្បាប់ លោក Nghiep ប្រធានក្រុមនេសាទនិយាយថា“ គ្រួសារខ្ញុំមាននេសាទ ចំនួន ៣ ឥឡូវនេះបងប្អូនចំនួន ៣ នាក់របស់ខ្ញុំចូលរួមក្នុងក្នុងក្រុមតស៊ូលើកនេះ។ សម្រាប់មនុស្សម្នាក់ធ្វើជាប្រធាននាវាមួយ ទ្រព្យសម្បត្តិទាំងឡាយរបស់គ្រួសារខ្ញុំបានវិនិយោគសម្រាប់ដំណើរទៅកាន់នេសាទនេះ។ ហេតុដូច្នេះ ប្រជានេសាទមិនធ្វើដំណើរទៅកាន់លំហរសមុទ្រ តើនាវា សំណាញនិងឧបករណ៍ធ្វើដូចម្តេច? មានសមុទ្រគឺមានអ្វីៗ គ្មានសមុទ្រគឺបាត់បង់អ្វីៗ។
ប្តេជ្ញាមិនបាត់បង់សមុទ្រ ដែលបុព្វបុរសទុកឲ្យជំនាន់កូនចៅ។
ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះប្រទេសចិនបានមានសកម្មភាពជាច្រើន ចាប់តាំងពីការសកម្មភាពកើតឡើងដោយឯកឯងនៅកម្រិតតូច រហូតដល់សកម្មភាពបានរៀបចំដែលមានលក្ខណៈប្រព័ន្ធចំពោះប្រជានេសាទនិងតំបន់ដែនសមុទ្ររបស់ប្រទេសយើង។ ពីឧប្បត្តិហេតុតែមួយគឺការវាយប្រហារលើនាវានេសាទដែលកើតឡើង នាថ្ងៃទី ១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២០ នាវានេសាទ QNg ៩៨១៤៦ របស់លោក Nguyen Loc កោះ Ly Son ក្នុងនាមជាប្រធាននាវាដែលបានវាយប្រហារដោយនាវាចិន និងប្លន់ឧបករណ៍នេសាទ ប្រេងម៉ាស៊ីន ត្រីទុកក្នុងឃ្លុបនាវានិងបង្ខំឱ្យប្រធាននាវានេសាទវៀតណាមផ្តិតម្រាមដៃលើលិខិតឯមួយចំនួនដែលពួកគេមិនដឹងខ្លឹមសារទេ ។
នាវានេសាទវៀតណាមមិនដែលបោះបង់ចោលកន្លែងនេសាទ Hoang Sa (Paracel Islands) ទេ។
ចិនជាប្រទេសមហាអំណាច ប៉ុន្តែអ្វីដែលពួកគេកំពុងធ្វើនៅសមុទ្រខាងកើតចំពោះប្រជានេសាទវៀតណាមដែលធ្វើផ្ទុយទៅនឹងធម្មនុញ្ញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយ រំលោភលើអនុសញ្ញាសមុទ្រឆ្នាំ ១៩៨២ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
ប៉ុន្តែប្រជានេសាទវៀតណាមមិនចាកចេញពីកោះ Truong Sa (Spratlys) និង កោះHoang Sa (Paracel)។ តាមពិតប្រជានេសាទវៀតណាមនៅតែជាម្ចាស់កន្លែងនេសាទប្រពៃណីទាំងពីរនេះ។ គ្មានពេលណា ទង់ជាតិក្រហមនិងផ្កាយពណ៌លឿង-ទង់ជាតិរបស់ វៀតណាមអវត្តមាន នៅក្នុងកន្លែងនេសាទទាំងពីរនេះ។ វត្តមានដ៏ខ្ជាប់ខ្ជួនរបស់ប្រជានេសាទវៀតណាមគឺជាភ័ស្តុតាងមួយដែលមានភាពរស់រវើកបំផុតសម្រាប់ការអនុវត្តសិទ្ធិអធិបតេយ្យភាពរបស់វៀតណាម ដើម្បីបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា “Truong Sa (Spratlys) និង Hoang Sa (Paracel )គឺជាកម្មសិទ្ធរបស់វៀតណាម។ មិនចាំបាច់ឈ្លោះប្រកែកគ្នាទេ។
ការប៉ះទង្គិចរបស់នាវាចិនជាមួយនាវានេសាទវៀតណាមនៅតែអាចកើតឡើងថែមទៀត។ យើងតស៊ូដោយសន្តិវិធីនិងផ្អែកលើច្បាប់អន្តរជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះការពារអធិបតេយ្យភាពលើកោះ សិទ្ធិនិងផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់ប្រជានេសាទ។ នេះក៏ជាមធ្យោបាយល្អបំផុត ដើម្បីឱ្យពិភពលោកមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ផងដែរ៖ វៀតណាមមានសកម្មភាពប្រកបដោយសុចរិតនិងស្រឡាញ់សន្តិភាព ប៉ុន្តែបដិសេធយ៉ាងដាច់ខាតថា មិនបោះបង់ចោលកោះនិងសមុទ្រដែលបុព្វបុរសទុកឲ្យកូនចៅៗ។ មិនតែទទួលផលប្រយោជន៍ពីសមុទ្រតែប៉ុណ្ណោះទេ ប្រជានេសាទក៏ការពារអធិបតេយ្យភាពនិងកោះរបស់ប្រទេសយ៉ាងខ្លាំងក្លានិងយុត្តិធម៌ផងដែរ ដោយបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងកិច្ចការថែរក្សាសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅសមុទ្រខាងកើតនិងជុំវិញពិភពលោក./.（បកប្រែដោយឌីណា）
（ប្រភពព័ត៌មាន: thoidai.com.vn）
មតិពីមិត្តអ្នកអាន