អង្គុយសញ្ជឹងគិតនឹកអាណិតដល់អ្នកម្ដាយ ដែលខំពពោះជាង ៩ ខែ ទម្រាំសម្រាលក្លាយជាទារកដ៏តូចបាតជើងក្រហមរងាល រហូតដល់ពេញរូបពេញរាងក្លាយជាស្ដ្រីវ័យ ៣៨ ឆ្នាំនាពេលបច្ចុប្បន្ន ខ្ចៅ ទូច បានចោទសួរខ្លួនឯងអំពីប្រភព មុនមិនទាន់ចាប់កំណើត និងវាលវដ្ដសង្សារ។
ពិព័រណ៍នៅ Mirage «តើខ្ញុំធម្មជាតិ?» ស្រាយចម្ងល់រវាងមនុស្ស និងធម្មជាតិ
ខ្ចៅ ទូច វិចិត្រការិនីមកពីបាត់ដំបងចោទសួរខ្លួនឯងថា៖ «មុនពេលខ្ញុំកើត តើខ្ញុំនៅឯណា? តើខ្ញុំនឹងទៅទីណា? តើខ្ញុំកំពុងធ្វើអ្វី? ហេតុអ្វីបានជាខ្ញុំកើតមានជីវិតនេះ ហើយដើម្បីអ្វី?»។ អ្នកស្រីមានអារម្មណ៍ច្របូលច្របល់ ដោយពេលខ្លះមានអារម្មណ៍ខឹង ពេលខ្លះពិបាកចិត្ដ ហើយពេលខ្លះប្រើពាក្យមិនសមគួរ។ ហេតុអ្វីអ្នកស្រីមានអារម្មណ៍ផ្លាស់ប្ដូរជានិច្ច។ ពេលមើលឃើញបុប្ផា និងរុក្ខជាតិ អ្នកស្រីស្ញប់ស្ញែងធម្មជាតិលើសពីសម្រស់ដ៏ស្រស់ស្អាតជាមួយនឹងភាពស្ងៀមស្ងាត់ បញ្ចេញភាពទាក់ទាញតាំងពីព្រលឹមទល់ព្រលប់រហូតដល់អស់អាយុសង្ខារ និងជាប្រយោជន៍ដល់ភពផែនដីថែមទៀត។
ខ្ចៅ ទូច ជាអតីតសិស្សនៅហ្វារពន្លឺសិល្បៈ បានឱ្យដឹងថា៖ «ពួកគេងើបពីព្រលឹម រួចក៏ញញឹមរហូតដល់ស្លាប់ទៅវិញ។ ក្រោយពីពួកគេស្លាប់ ក៏នៅតែញញឹម ហើយពួកគេបានក្លាយជាដី រួចក៏ផ្ដល់ជីវិតឱ្យរុក្ខជាតិដទៃទៀត។ ១ ជីវិតរបស់ពួកគេបានលះបង់ ដោយមិនចង់បានអ្វីខ្ញុំឡើយ។ តើនេះជាធម្មជាតិឬ? តើខ្ញុំអាចដូចពួកគេដែរឬទេ?»។ ការសញ្ជឹងគិតនេះ បានបង្កើតជាស្នាដៃពិព័រណ៍ «តើខ្ញុំ ធម្មជាតិ?» របស់វិចិត្រការិនី ខ្ចៅ ទូច ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅ វិចិត្រសាលសិល្បៈសហសម័យ មីរ៉ាស្ស (Mirage) ក្នុងសៀមរាប រហូតដល់ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំនេះ។ ពិព័រណ៍ «តើខ្ញុំ ធម្មជាតិ?» ផ្ដោតលើការប្រណិប័តន៍សមាធិ និងផ្សារភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្ស និងធម្មជាតិ។ វាក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីខ្លួនឯងនេះផងដែរ។
វិចិត្រការិនីដែលស្វែងរកការអប់រំផ្លូវចិត្ត និងអារម្មណ៍នៅមជ្ឈមណ្ឌលវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន ធម្មលដ្ឋិកា នៅឯខេត្ដបាត់ដំបង រូបនេះ ជឿថា ធម្មជាតិ និងការតាំងសមាធិពិតជាទំនាក់ទំនងនឹងគ្នាស្អិតល្មួត។ ដូច្នេះ ស្នាដៃគំនូរមានការរចនាដ៏ផ្ចិតផ្ចង់ពីសរសៃដើមឫស្សីតូចៗ និងគំនូរប្រេងផ្ទាំងនីមួយៗអាចប្រើពេលដល់រាប់ខែឯណោះ។ យោងតាម មីរ៉ាស្ស បានឱ្យដឹងថា ពិព័រណ៍នេះនឹងបង្ហាញពីស្នាដៃស្នូល ២ របស់គាត់ គឺ «ពេលប្រសូត» ការជ្រើសរើសទឹកថ្នាំប្រេង និងអាក្រូលិកលើឈើ និង «ទទេស្អាត» ជាចំណុចមូលតូចៗនៅលើក្រដាសគំនូរ។ ខ្ចៅ ទូច បានបន្ដថា៖ «ខ្ញុំចង់បង្ហាញថា សន្ដិភាព និងសុខដុមភាព អាចកើតមានចំពោះមនុស្សគ្រប់រូប។ សម្លឹងមើលខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃជុំវិញខ្លួន ខ្ញុំឃើញថា យើងសុទ្ធតែខិតខំប្រឹងប្រែង។ ខ្ញុំចង់ឱ្យយើងទាំងអស់គ្នាទទួលបានសន្ដិភាព និងចេះត្រិះរិះពិចារណា។ ខ្ញុំចង់ឱ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាមើលឃើញពីកម្លាំង សម្រស់ និងភាពបរិបូររបស់ខ្លួន»។
មានកំណើតក្នុងឆ្នាំ ១៩៨២ នៃខេត្ដបាត់ដំបង អ្នកស្រី ខ្ចៅ ទូច បានទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលពីហ្វារពន្លឺសិល្បៈ ចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩៨-២០០៣ និងក្លាយជាអ្នកគ្រូនៅទីនោះរហូតដល់ឆ្នាំ ២០០៨ ពេលអ្នកស្រីចាប់អាជីពសិល្បៈពេញលេញ។ អ្នកស្រីបានក្លាយជាអ្នកម្ដាយក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ និងបានចំណាយពេល ៥ ឆ្នាំនៅជាមួយគ្រួសារ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ នោះ និងឆ្នាំ ២០២០ ថ្មីនេះ អ្នកស្រី ទូច បានជាប់បេក្ខភាពដណ្ដើមពានរង្វាន់ Sovereign Asia Art Prize។ អ្នកស្រី ទូច ជាប់លេខ ២ នៃកម្មវិធី «You Khin Memorial Women's Art Prize 2010» និងត្រូវបានជ្រើសរើសក្នុងអត្ថបទសិល្បករទាំង ១០ របស់កម្ពុជាដោយទស្សនាវដ្ដី South East Asia Globe។ សម្រាប់ការបើកវិចិត្រសាលឡើងវិញ មីរ៉ាស្ស បានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវរបៀបរបបគន្លងថ្មីក្រោយពីបានបិទទ្វារ ៥ ខែ។ ពិព័រណ៍ ខ្ចៅ ទូច ស្ថិតក្នុងបញ្ជីដែលគ្រោងដាក់តាំងបង្ហាញកាលពីដើមឆ្នាំ តែត្រូវពន្យារពេលព្រោះកូវីដ។ វិចិត្រការិនីដែលស្វែងរកការអប់រំផ្លូវចិត្ត និងអារម្មណ៍នៅមជ្ឈមណ្ឌលវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន ធម្មលដ្ឋិកា នៅឯខេត្ដបាត់ដំបង រូបនេះ ជឿថា ធម្មជាតិ និងការតាំងសមាធិពិតជាទំនាក់ទំនងនឹងគ្នាស្អិតល្មួត។ ដូច្នេះ ស្នាដៃគំនូរមានការរចនាដ៏ផ្ចិតផ្ចង់ពីសរសៃដើមឫស្សីតូចៗ និងគំនូរប្រេងផ្ទាំងនីមួយៗអាចប្រើពេលដល់រាប់ខែឯណោះ។
ពិព័រណ៍អ្នកស្រី ខ្ចៅ ទូច នឹងបន្តដាក់តាំងដល់ថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកា។ រូបថត សហការី
យោងតាម មីរ៉ាស្ស បានឱ្យដឹងថា ពិព័រណ៍នេះនឹងបង្ហាញពីស្នាដៃស្នូល ២ របស់គាត់ គឺ «ពេលប្រសូត» ការជ្រើសរើសទឹកថ្នាំប្រេង និងអាក្រូលិកលើឈើ និង «ទទេស្អាត» ជាចំណុចមូលតូចៗនៅលើក្រដាសគំនូរ។ ខ្ចៅ ទូច បានបន្ដថា៖ «ខ្ញុំចង់បង្ហាញថា សន្ដិភាព និងសុខដុមភាព អាចកើតមានចំពោះមនុស្សគ្រប់រូប។ សម្លឹងមើលខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃជុំវិញខ្លួន ខ្ញុំឃើញថា យើងសុទ្ធតែខិតខំប្រឹងប្រែង។ ខ្ញុំចង់ឱ្យយើងទាំងអស់គ្នាទទួលបានសន្ដិភាព និងចេះត្រិះរិះពិចារណា។ ខ្ញុំចង់ឱ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាមើលឃើញពីកម្លាំង សម្រស់ និងភាពបរិបូររបស់ខ្លួន»។
មានកំណើតក្នុងឆ្នាំ ១៩៨២ នៃខេត្ដបាត់ដំបង អ្នកស្រី ខ្ចៅ ទូច បានទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលពីហ្វារពន្លឺសិល្បៈ ចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩៨-២០០៣ និងក្លាយជាអ្នកគ្រូនៅទីនោះរហូតដល់ឆ្នាំ ២០០៨ ពេលអ្នកស្រីចាប់អាជីពសិល្បៈពេញលេញ។ អ្នកស្រីបានក្លាយជាអ្នកម្ដាយក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ និងបានចំណាយពេល ៥ ឆ្នាំនៅជាមួយគ្រួសារ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ នោះ និងឆ្នាំ ២០២០ ថ្មីនេះ អ្នកស្រី ទូច បានជាប់បេក្ខភាពដណ្ដើមពានរង្វាន់ Sovereign Asia Art Prize។ អ្នកស្រី ទូច ជាប់លេខ ២ នៃកម្មវិធី «You Khin Memorial Women's Art Prize 2010» និងត្រូវបានជ្រើសរើសក្នុងអត្ថបទសិល្បករទាំង ១០ របស់កម្ពុជាដោយទស្សនាវដ្ដី South East Asia Globe។ សម្រាប់ការបើកវិចិត្រសាលឡើងវិញ មីរ៉ាស្ស បានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវរបៀបរបបគន្លងថ្មីក្រោយពីបានបិទទ្វារ ៥ ខែ។ ពិព័រណ៍ ខ្ចៅ ទូច ស្ថិតក្នុងបញ្ជីដែលគ្រោងដាក់តាំងបង្ហាញកាលពីដើមឆ្នាំ តែត្រូវពន្យារពេលព្រោះកូវីដ។
（ប្រភពព័ត៌មាន: Postkhmer）
មតិពីមិត្តអ្នកអាន