យុគសម័យ - កាលពីចុងខែមិនា និងពាក់កណ្តាលខែមេសានេះ ក្រុមមន្ត្រីជំនាញរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ក៏បានរកឃើញរបកគំហើញថ្មីនៃសំណង់ឈើដែលមានអាយុកាលប្រមាណ ១ពាន់ឆ្នាំ រួមនិងរូបបដិមាព្រះគណេស នៅចំកណ្តាលបាតស្រះខាងជើងនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត និងបំណែកព្រះពុទ្ធបដិមាជាង ១៤០បំណែក ឬស្មើនឹង២១អង្គ លាយឡំជាមួយសំណល់សម័យទំនើបក្នុងទស្សវត្សទី៦០ទៅ៧០ ដែលកប់ក្នុងដី នៅផ្នែកខាងត្បូងនៃបរិវេណប្រាសាទអង្គរវត្ត ខេត្តសៀមរាប។ ការរកឃើញនេះនឹងផ្តល់ទិន្នន័យថ្មីសម្រាប់ការសិក្សាខាងបុរាណវិទ្យា ប្រវត្តិសាស្រ្តនិងស្ថាបត្យកម្មរបស់កម្ពុជា។
ទីតាំងដែលរកឃើញគ្រឹះកំពែងបុរាណ
បុរាណវិទូនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានរកឃើញគ្រឹះកំពែងបុរាណដែលកប់ក្នុងដីជាង ១០០ឆ្នាំ រួមនិងកុលាលភាជន៍មួយចំនួន នៅជុំវិញប្រាសាទលលៃ ក្នុងស្រុកប្រាសាទបាគង ខេត្តសៀមរាប។
ប្រធានក្រុមកំណាយស្រាវជ្រាវនៅប្រាសាទលលៃ លោកថូ ថុន បានឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ថា ក្រុមបុរាណវិទូ បានចាប់ផ្តើមធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅទីនោះ ចាប់តាំងពីពាក់កណ្តាលខែមីនា មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ក្នុងនោះបានប្រទះឃើញអាថ៌កំបាំងដ៏អស្ចារ្យនៃរចនាសម្ព័ន្ធសំណង់បុរាណជាច្រើន មានដូចជា ខ្លោងទ្វារចូល កម្រាលឥដ្ឋ កុលាលភាជន៍ និងជញ្ជាំងកំពែង ដែលបានកប់ក្នុងដីក្រោមសំណង់សាសនា តាំងពីសម័យអណានិគមនិយមបារាំងមក។
លោកបន្តថា ក្រុមការងារបានបើករណ្តៅកំណាយបានចំនួន ១០រណ្តៅ នៅក្រោមអតីតសំណង់សាសនានៅផ្នែកខាងកើត ខាងជើង និងខាងលិចប្រាសាទ ហើយក៏បានប្រទះឃើញរចនាសម្ព័ន្ធសំណង់ខ្លោងទ្វារចូលទាំង៣ទិស, កំពែង៣ជាន់ព័ទ្ធជុំវិញតួប៉មទទាំង៤នៃប្រាសាទ, រចនាសម្ព័ន្ធកំពែងប្រាសាទ, កម្រាលថ្មបាយក្រៀម កម្រាលឥដ្ឋជាច្រើនទីតាំង និងចម្លាក់ដែលមានក្បាច់់លម្អ ព្រមទាំងភាពខុសគ្នានៃខឿនប្រាសាទត្រងព្រះវិហារជាដើម។
បើតាមអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ប្រាសាទលលៃ មានទីតាំងនៅភូមិលលៃ ឃុំបាគង ស្រុកប្រាសាទបាគង គឺជាកោះដ៏ពិសិដ្ឋមួយស្ថិតនៅចំកណ្តាលបារាយណ៍ឥន្ត្រតដាក(បារាយណ៍លលៃ)នាបុរាណកា។ ទីនោះត្រូវបានប្រែប្រួលបន្តិចម្តងៗ ដោយការរៀបចំថ្មី និងមានសំណង់សាសនាមួយចំនួនតាមសម័យកាលជាបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែនៅចុងឆ្នាំ២០១៩នេះ សំណង់សាសនាទាំងនោះ ត្រូវបានព្រះគ្រូចៅអធិការវត្តលលៃ និងគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងវត្ត ព្រមទាំងពុទ្ធបរិស័ទជុំវិញវត្ត ដោយមានការឯកភាពសំណាក់សម្តេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស បានសម្រេចរំកិលចុះមកក្រោម ដើម្បីទុកលទ្ធភាពឲ្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ធ្វើការអភិរក្ស និងស្រាវជ្រាវផ្នែកបុរាណវិទ្យា៕
（ប្រែសម្រួលដោយ ហេង វុធ្ធី）
មតិពីមិត្តអ្នកអាន