សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា នឹងដឹកនាំមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជាដើម្បីទៅចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា និងចិន ( FTA) នៅខែសីហាខាងមុខ ខណៈកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីនេះគឺជាការបើកទំព័រថ្មីមួយសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារទៅកាន់ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចឈានមុខគេទី ២ លើពិភពលោក និងលេខ ១ នៅតំបន់អាស៊ី។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា
កាលពីដើមខែមិថុនា ក្រុមការងារបច្ចេកទេសប្រទេសទាំង ២ បានបញ្ចប់ជុំទី ៣ នៃការចរចា FTA ដោយបានដោះស្រាយបញ្ហាដែលនៅសេសសល់ក្នុងអត្ថបទកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ និងបានយល់ព្រមជាគោលការណ៍ពីលទ្ធភាពចូលទីផ្សាររបស់ទំនិញ និងសេវាកម្មផ្សេងៗរួចរាល់អស់ហើយ។
ប្រសិនបើមេដឹកនាំរបស់ប្រទេសទាំងពីរយល់ព្រមលើខ្លឹមសារនៃអត្ថបទកិច្ចព្រមព្រៀង នោះលទ្ធភាពនៃការនាំចេញទំនិញពីកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិន ត្រូវបានរំពឹងថានឹងកើនឡើងក្នុងអត្រាជាមធ្យម ២០ ភាគរយក្នុង ១ ឆ្នាំ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។
ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានឲ្យដឹងថា៖ «ការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសក៏ត្រូវបានរំពឹងថា នឹងកើនឡើងខ្លាំងផងដែរ ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងក្លាយទៅជាប្រភពដ៏សំខាន់មួយនៃប្រាក់ចំណូល និងការងារសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា»។
លោក វង្ស៊ី វិសុទ្ធ រដ្ឋលេខាធិការប្រចាំការរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានឲ្យដឹងនៅក្នុងសន្និសីទព័ត៌មានមួយនៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចកាលពីថ្ងៃពុធថា ការចរចា FTA នឹងត្រូវបញ្ចប់ក្នុងរយៈពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។ លោកបានបន្ថែមថា លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន រួមជាមួយនឹងមេដឹកនាំរបស់ប្រទេសចិននឹងចូលរួមធ្វើជាសាក្សីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខា ដែលគ្រោងនឹងធ្វើឡើងនៅទីក្រុងប៉េកាំងប្រទេសចិន។
លោកបានថ្លែងថា៖ «រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនៃប្រទេសទាំង ២ នឹងប្រកាសការបញ្ចប់លទ្ធផលការចរចាស្ដីពី FTA»។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន គ្រោងនឹងទៅទីក្រុងប៉េកាំងនៅមុនថ្ងៃទី ១២ ខែសីហា ដើម្បីធ្វើជាសាក្សីលើការចុះហត្ថលេខាលើ FTA រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងចិន។ ដូច្នេះសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ដ្រីរបស់យើងនឹងទៅទីនោះដោយផ្ទាល់»។
លោក ផាន់ ផល្លា អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបានឱ្យដឹងដែរថា បន្ទាប់ចុះហត្លលេខាបញ្ជប់ កិច្ចចរចាពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយចិន នាពេលខាងមុខនេះ កម្ពុជា ក៏នឹងមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយកូរ៉េបន្ថែមទៀត ដែលនឹងធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជា មានទីផ្សារកាន់តែធំសម្រាប់ការធ្វើពាណិជ្ចកម្ម នៅក្នុងរយៈពេលវែង ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ កម្ពុជាគឺត្រូវមានការកែទម្រង់ ការលើកកម្ពស់ការប្រកួតប្រជែង ការសម្រួលធុរៈកិច្ច និងលុបបំបាត់របាំងពាណិជ្ជកម្ម។
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា មិនគ្រាន់តែទាក់ទាញការវិនិយោគកាន់តែច្រើនទៀតទៅក្នុងការផ្គត់ផ្គង់វត្ថុធាតុដើម និងការធ្វើពិពិធកម្មលើវិស័យឧស្សាហកម្មប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្កើនបរិមាណនាំចេញរបស់កម្ពុជា។ ការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី (FTA) ជុំទី៣រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងចិនបានដោះស្រាយរួចហើយ លើបញ្ហាដែលនៅសេសសល់ នៅក្នុងអត្ថបទកិច្ចព្រមព្រៀង និងបានអនុម័តជាគោលការណ៍ជុំវិញ ការបើកច្រកទីផ្សារលើទំនិញ និងសេវា។
អ្នកស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា លោកបណ្ឌិតហុង វណ្ណៈបានប្រាប់គេទំព័រ Propertyarea.asia នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០កន្លងមកថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី (FTA)រវាងកម្ពុជា និងចិនជាដំណាក់ទី៣ហើយ ហើយបើនិយាយសារៈប្រយោជន៍វិញ វាច្បាស់លាស់ជាងមុន។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា
លោកបន្តថា “ការកិច្ចការងារនេះសុក្រឹតជាមុន ហើយការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរ មានភាពប្រាកដជាងមុនទៅលើប្រភេទទំនិញផ្សេងៗ ដែលមាននៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង”។លោកបន្តថា “ទំនិញទាំងឡាយ ដែលបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀជាមួយគ្នា មានភាពប្រសើរជាង។ របាំងពាណិជ្ជកម្មផ្សេងៗ និងភាពស្មុគស្មាញផ្សេងៗ នឹងត្រូវបានសម្រួលឱ្យកាន់តែភាពប្រសើរជាងមុន”។
លោកបានថ្លែងថា ជាទូទៅប្រទេសចិនគឺធំ ប្រជាជនច្រើន ហើយប្រទេសយើងតូច។ ឧទាហរណ៍ បើនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទំនិញមាន១ម៉ឺនមុខ ដូច្នេះសំនួរសួរថា តើយើងមានទំនិញ១ម៉ឺនមុខ សម្រាប់ធ្វើការនាំចេញឱ្យដូចប្រទេសចិនដែរឬទេ។ ប៉ុន្តែកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នឹងធ្វើឡើងទៅតាមដំណាក់កាល។
លោកបន្ថែមថា ចំណុចដែលយើងអាចទទួលបានសារៈប្រយោន៍ ពីកិច្ចព្រមព្រៀងសេរី គឺថាប្រសិនបើយើងពន្លឿនកិច្ចព្រមព្រៀងកាន់តែលឿ នពីមួយដំណាក់ទៅមួយដំណាក់ យើងនឹងទទួលបានការបញ្ជាទិញរបស់ភាគីចិន លើទំនិញពីកម្ពុជាដែលកាន់តែមានភាពរលួនជាងមុន។
លោកបណ្ឌិតហុង វណ្ណៈបានលើកជាឧទាហរណ៍ថា ដូចករណីដែលចិនបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀង ទិញស្វាយកែវរមៀតចំនួន៥០ម៉ឺនតោន ការទិញស្រូវ កៅស៊ូ ឬកសិផលផ្សេងៗពីកម្ពុជា ដូច្នេះភាគីទាំងពីរត្រូវតែឈរលើគោលការណ៍ និងការអនុវត្តរួមនៃភាគីទាំងពីរ ហើយឧបសគ្គផ្សេងៗត្រូវបានដោះស្រាយយ៉ាង រលួន ព្រោះវាមានងាយស្រួលជាងមុន ចំពោះដំណើរការនៃឯសារពាណិជ្ជកម្ម និងហិរញ្ញវត្ថុ។ ពិសេសធុរជននៃប្រទេសទាំងពីរ នឹងមានពេញចិត្តចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ព្រោះរដ្ឋ និងរដ្ឋនឹងសម្រួលដល់កិច្ចការពាណិជ្ជកម្មនេះ និងលើកទឹកចិត្តដល់ពួកគាត់ ដែលធ្វើការវិនិយោគកាន់តែមានសន្ទុះខ្លាំងឡើង។
លោក Anthony Galliano អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនផ្ដល់សេវា Cambodia Investment Management Co Ltd បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍កាលពីខែមុនថា ការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីនេះ គឺជាឱកាសដ៏ល្អសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយកម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវធ្វើពិពិធកម្មលើសេដ្ឋកិច្ចនាំចេញរបស់ខ្លួន ដោយវានឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ក្នុងការជំរុញការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចជាទទួលបានការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) របស់ប្រទេសចិនផងដែរ ជាពិសេសលើគម្រោងវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ អចលនទ្រព្យ សេវាហិរញ្ញវត្ថុ ផលិតកម្ម និងការលក់រាយ ជាដើម។
លោកលើកឡើងថា៖ «ភាពទាក់ទាញរបស់ FTA សម្រាប់ប្រទេសចិនគឺជាការវិនិយោគកាន់តែច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាជាងការនាំចេញទំនិញ និងសេវាពីប្រទេសកម្ពុជាទៅប្រទេសចិន»។
ទិន្នន័យរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបង្ហាញថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី FTA នេះត្រូវបានរំពឹងថា នឹងបង្កើនពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីដល់ ១០ ពាន់លាន ដុល្លារត្រឹមឆ្នាំ ២០២៣។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងចិន បានកើនឡើងដល់ ៧,៤ ពាន់លានដុល្លារ កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ កើនឡើង ២២ ភាគរយ បើធៀបទៅនឹង ៦,០៤ ពាន់លានដុល្លារ កាលពីឆ្នាំ ២០១៧៕
（សរុបដោយ ហេង វុធ្ធី）
（ប្រភពព័ត៌មាន: postkhmer.com និង propertyarea.asia）
